Boyu 25 santimetreye ulaşabilen ve etle beslenen bu çekirgeyi ilk kez görenlerin endişelenmemesi elde değil. Hele de arazisinde daha önce çekirge istilası yaşamış bir üreticisiyse! Ancak tam aksine, son günlerde Güneydoğu’da sayıları artan bu çekirgeler “üretici dostu” olarak biliniyor.
Tüm canlılar gibi doğadaki yaşam döngüsünde önemli bir yeri bulunan çekirgeler tarımsal üreticiler için her zaman dostane canlılar olmuyor. Tarımsal arazilerde büyük kayıplara yol açan istilacı çekirge türlerine dair olumsuz deneyimler, özellikle de son dönemde hem yakın coğrafyalarda hem de Türkiye’de sıklaşmış durumda.
Bunun en yıkıcı örneklerinden biri 2019-2020 sürecinde Doğu Afrika’da yaşandı. Hektarlarca araziye agresif bir şekilde yayılarak pek çok ülkede üretime büyük darbe vuran Schistocerca gregaria isimli bu zararlı Ortadoğu ülkelerini de etkilemiş ve sınırlarına dayandığı Türkiye’de de tarım sektörüne endişe dolu bir süreç yaşatmıştı.
Biyolojik mücadelenin doğal aktörleri
Yine geçtiğimiz yıl içinde bu kez Türkiye sınırları içinde de yayılım gösteren ve “Fas çekirgesi” olarak adlandırılan Dociostaurus maroccanus özellikle Güneydoğu Anadolu bölgesinde üreticileri zorlu bir mücadeleye itmişti. Zararlıya karşı yürütülen ilaçlama uygulamalarının arazilere olumsuz etkisi ise biyolojik mücadele yöntemlerini gündeme getirmişti.
Ancak tüm bunlar her çekirge türünün tarım için olumsuz anlam taşıdığı anlamına gelmiyor! Hatta Fas çekirgesi gibi türlerin tam tersine, kimi türler aslında diğer tarım zararlılarına karşı doğal birer biyolojik mücadele görevi üstlenebiliyor. Son günlerde yine Güneydoğu Anadolu’da gözlemlenmeye başlayan yeşil çekirgeler bunun bir örneği.
Zararlı çekirgeleri de etkisiz hale getiriyor!
Bilimsel adı Saga ephippigera ephippigera olan birkaç gün önce ilk olarak Batman’daki tarım arazilerinde tespit edilen bu çekirge türü üreticiler arasında ilk etapta paniğe neden oldu. Etçil olması ve 25 santimetreye kadar ulaşabilen dev boyutuyla bu canlıyı ilk kez görenlerin ürkmemesi aslında pek de elde değil! Hele de söz konusu daha önce istilacı çekirgelerin ürünlerine zarar verdiği bir üreticiyse…
Oysa işin aslı oldukça farklı. Türkiye’nin her bölgesinde dönem dönem artış gösteren bu çekirgelerin etçilliği onları zararlı değil, tersine yararlı kılıyor. Çünkü bu tür, bitkilere zarar veren pek çok böcek türüyle, hatta yine zararlı diğer çekirgelerle besleniyor, diğer bir deyişle tarım zararlılarının doğal düşmanı olarak üretime fayda sağlıyor.
Öldürülmesi değil korunması gerek
Sıklıkla ağaçların ve devedikenlerinin üzerinde gözlemlenen Saga ephippigera ephippigera’nın öldürülmemesi gerektiğine dikkat çeken Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Satar, “Geçmiş yıllarda bu türün korunması için yaptığımız uyarılar dikkate alınıyor. Bu sayede üretici dostu bu çekirgelerin sayıları da artmış durumda” diye konuşuyor.