Tarımda iş gücü sıkıntısına çözüm olarak geliştirilen akıllı robotlar, meyvelere zarar vermeden ve üreticilere kolaylık sağlayarak gıda israfını önlemeyi hedefliyor. Ayrıca robotların her hasat döneminde heba olan 30 milyar doları da kurtarabileceği düşünülüyor.
Ağaçlarda veya yerde meyve çürümesi, üreticilere yılda yaklaşık 30 milyar dolarlık satış maliyetine mal oluyor. İki hafta geç toplanan meyve, değerinin yüzde 80'ini kaybediyor. 2050 yılına kadar küresel anlamda meyve toplayan işçi sayısının 5 milyon kadar eksileceği tahmin ediliyor. Bu durum da ürün israfının önemli bir nedeni olarak görülüyor. Örneğin, ABD'de tarım işçilerinin büyük kısmını oluşturan Meksikalı işçiler pandemi sonrası geri dönmedi. Kotaların ve vize sorunlarının gıda kıtlığına katkıda bulunduğu belirtiliyor. Çin'de ise hızlı kentleşme nedeniyle pek çok meyve bahçesinin içinde çalışacak kimsenin kalmaması dikkat çekiyor.
Bugün, dünya çapındaki tüm meyvelerin yüzde 10'undan fazlası hasat edilemiyor. Bu oran, tüm Avrupa Birliği'ndeki toplam yıllık meyve tüketimine eşdeğer durumda. İsrail menşeili bir girişim olan Tevel Aerobotics Technologies, bir baz istasyonundan kalkan, ağaçtan yalnızca olgun meyveleri toplayan ve toplama sonrası israfta bulunmayan uçan otonom robotlar (FAR) geliştirdi. Üstelik bu robotik toplayıcılar hasat sırasında 7/24 çalışabiliyor.
Belirlenen parametrelere göre meyve hasadı yapılıyor
Robotlar gaz ve elektrikle çalışırken, şarj edilmek için inmeleri de gerekmiyor. Her FAR, belirli bir meyvenin toplanmaya hazır olup olmadığını belirlemesine yardımcı olan gelişmiş yapay zeka (AI) kullanıyor. Üreticiler, hangi meyveleri toplamak istediklerini, renk derecelendirmelerinin ve istenen ağırlık ile boyutun ne olduğu gibi ilgili parametreleri belirliyor. Ardından robotlar bunu takip ediyor. Sensörler ve kameralarla donatılmış olan robotlardan edinilen tüm bilgiler toplanıyor, videolarda veri füzyonu yapılıyor. Ardından meyveye erişmek için en iyi yörüngenin nasıl olması gerektiği, makine öğrenme algoritmaları aracılığıyla meyvenin hangi yöne döndürülerek toplanması gerektiği hesaplanıyor. Robot, bir metre uzunluğundaki mekanik koluyla meyveyi dalından çevirerek kopartıyor.
Akıllı robotlar insan gücüne karşı
Tevel Aerobotics Technologies tarafından üretici için tüm masrafları içeren bir hizmet olarak yazılım (SaaS) ücreti alınıyor. Maliyet kaç robotun gerekli olduğuna bağlı olarak değişiyor. Tek bir robotun bir hasat mevsimi boyunca 1 ha alanı idare edebileceği tahmin ediliyor. Ancak tüm bu akıllı robotları piyasaya sürmek kolay, ucuz ve hızlı değil. Sistem yaklaşık beş yıldır geliştiriliyor ve şirketin bugüne kadar yaklaşık 30 milyon dolar topladığı belirtiliyor.
İtalya'da, deneme amaçlı yapılan beş haftalık kesintisiz çalışmanın sonucunda üreticiler, her gece tarım işçilerinden bir sepet ve robot toplayıcılardan bir sepet ürün aldı. Robotların meyveleri işçilerle eşit veya onlardan daha iyi topladığı görülürken, sonuçların bu yeni teknoloji için umut vadettiği vurgulanıyor.