Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi’nde geliştirilen ilk yerli hibrit tütün çeşidi verim ve kalitede çıtayı yukarı taşımayı hedefliyor.
Türkiye’nin tarım tarihine bakıldığında, bugün geçmişteki görkeminden en uzak noktaya düşen ürünlerin başında belki de tütün geliyor. Özellikle 2002 yılında tarımsal destekler kapsamından çıkarılmasıyla dramatik bir inişe geçen tütün tarımı, yalnızca daralan ekim alanları ve düşen rekolteyle değil, eski verimliliğinden de uzaklaşmasıyla da adeta bir tükeniş tablosu çiziyordu.
2000’li yılların başına oranla üretimi yarı yarıya azalan tütün geniş üretici nüfusunu da hızla yitirirken bir yandan Türkiye de üründe ithalatçı konuma düştü. Yabancı tütün ürünlerinin hakimiyet kurduğu piyasada son birkaç yıldır üst üste yaşanan zamlar ise yerli tütüne olan talebin artması ve üretimin yeniden canlanması yönünde bir beklenti yaratmıştı.
“Tütün” ve “destek” sözcükleri yeniden bir arada!
Son olarak bundan 1,5 yıl önce getirilen ek vergiler ve aynı dönemde tütün üretiminde yaşanan yukarı doğru kıpırdanma da bu beklentiyi olumlar nitelikteydi. Buna karşın, destekleme planlarında yine de kendine yer bulamayan ürünün yeniden ayağa kalkacağına dair somut bir gösterge ortaya çıkmıyordu. Ta ki 2021 yılının ilk çeyreğine, yani günümüze kadar!
Tütünü uzun süredir içinde yol aldığı karanlık tünelin ucundaki ışıkla buluşturan ilk karar geçtiğimiz Şubat ayında geldi: Kırsal kalkınma destekleri kapsamında tarımsal yatırımlara verilen hibe destekleri listesine dair tebliğdeki “tütün hariç” ibaresi kaldırıldı; böylece ülke tarımının bu emektar ürününün ismi uzun bir aradan sonra “destek” kavramıyla yan yana geldi.
8 yıllık çalışmalar meyvesini verdi
Ancak Türkiye’de tütün tarımının tarihe karışacağı kaygısının başladığı son yıllarda, aslında alttan alta ürüne yeni bir gelecek çizmek için çalışmalar da sürüyordu. Bu doğrultuda Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde 8 yıldır süren çalışmalar meyvesini yakın zamanda verdi ve araştırmacılar Türkiye’nin ilk yerli hibrit tütün çeşidini geliştirdiklerini duyurdu.
Önce Türkiye’ye sonra dünya açılacak
Fakültenin Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Kınay’ın soyadına ithafen “Kınay” ismiyle Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tescillenen ilk yerli hibrit tütünü, mevcut üretimde yaygın olarak kullanılan çeşitlerden ayıran şey ise verim ve kalitede yaratacağı fark olacak. Aynı çalışma kapsamında geliştirilen standart tütün çeşidi “Erbasma” ise tütün arazilerinde güçlü bir alternatif olma hedefinde.
Bu çalışmayla birlikte bitki verimi bakımından yüzde 20-25, ürün kalitesi açısından da yüzde 8-10 oranında artış sağlayacağını söyleyen Kınay, Türkiye menşeli hibrit tütünün ülke içindeki üretim alanlarının yanı sıra uluslararası pazarlara da hitap etmeye başlamasıyla birlikte dünya genelinde tütüne önemli verim ve kalite unsurları sunacağını dile getiriyor.