Tarla fiyatları 50-65 Kuruş bandına kadar inen patateste üreticiler Bakanlık, belediyeler ve tarımsal kuruluşların devreye girmesini talep ediyor.
Türkiye tarımının başlıca ürünlerinden biri olmasına karşın yıllardan beri rekolte ve fiyat istikrarsızlığıyla özdeşleşen patates bu sezon yine zor koşullardan geçiyor. Kilogram başına yaklaşık 1 TL olan üretim maliyetlerine karşılık tarla fiyatı 50 Kuruşa kadar inen üründe üreticiler tarımsal kurumların piyasa ve pazarlama süreçlerinde devreye girmesini bekliyor.
Başta üretimin merkezi olan Niğde bölgesi olmak 72 ilde üretimi yapılan patateste kışlık hasat mevsimi devam ediyor. Bu yıl toplam 130 bin hektar alanda üretilen patateste yetiştirme maliyetleri girdi fiyatlarındaki artış nedeniyle 0,9-1 TL arasına yükseldi. Ancak tüccarın tarladan alım fiyatları ise bunun aksine 50-65 Kuruş bandına kadar düşmüş durumda.
İhracat yasakları pazar kaybettirdi
Patateste bu sezonki rekolte tahminlerine göre üretim 2003 yılından bu yana ilk kez 5 milyon tonun üzerine çıkmış olacak. Ancak bu bolluk üreticilere düşük fiyatlar olarak yansıyor. Yılın başında ihracata getirilen yasakların Temmuz ayında kaldırılmasına karşın pazar kaybına neden olduğunu belirten Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, yeni tip koronavirüs (Covid-19) ile mücadele kapsamında lokanta, otel ve kurum yemekhanelerinin hala tam kapasiteyle çalışmamasının pazarlama sorunlarını daha da derinleştirdiğini söylüyor.
Sosyal yardımlara patates de eklensin
“Yeterli gelir elde edemeyen üretici bir sonraki sezon için ihtiyacı olan finansmanı karşılayamazsa ekim alanlarının yeniden daralması riski var” diyen Bayraktar, patateste yaşanan bu kısır döngünün kırılması için Türkşeker ve Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ) gibi Tarım Kredi Kooperatifleri’nin de acilen piyasaya girerek doğrudan üreticiden maliyeti kurtaracak bir fiyatla alım yapması gerektiğini dile getiriyor.
Patates ihracatına destek verilerek artan üretim için yeni pazarlar bulunmasını talep eden Bayraktar, “Milli Savunma ve Sağlık Bakanlığı’na bağlı kurumları tarafından alımlar yapılmalı, belediyelerce sosyal yardımlar kapsamında dağıtılan ürünlere patates de eklenmeli ve elektrik faturalarının tahsilatı hasat döneminde yapılmalı” diye konuşuyor.
TMO ve Tarım Kredi devreye girmeli
Öte yandan Eylül ayından itibaren üreticilerden patates alımı yapmaya başlayan Türkşeker ve AOÇ’un pazardaki etkisi henüz fiyatları istenen düzeye çekebilmiş değil. Niğde ve Nevşehir’de yalnız 3,15 bin ton yazlık patates alındığını belirten Niğde milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Patates üreticisine ‘Ürününüzü Türkşeker alacak’ denilerek tepkisi alınıyor. Ancak bu işi yapması gereken Toprak Mahsulleri Ofisi ve Tarım Kredi Kooperatifleri gibi kuruluşlar devreye sokulmuyor” şeklinde konuşuyor.