tarlasera
tarlasera SATIN AL
Kapat

5.4.2020

Türk fındığının üçte biri tehlikede!

Türk fındığının üçte biri tehlikede!

Uzmanlar, 300’den fazla ürünü tehdit eden kahverengi kokarca kontrol altına alınmazsa Türkiye'nin dünya lideri olduğu fındıkta ağır kayba uğrayabileceğini söylüyor.

Tüm dünya ile birlikte Türkiye de koronavirüs salgını ile mücadele ederken tarım arazilerinin davetsiz misafirleri de bitkisel üretimi tehdit etmeye devam ediyor. Afrika’da geniş çaplı kayıplara yol açan çöl çekirgelerinin tehlikeli yolculuğu korkulduğu gibi Türkiye’yi etkisi altına almadı. Ancak asıl risk bu kez kuzey yönünden geliyor: Kahverengi kokarca.

Latince adı Halyomorpha halys olan ve süne zararlısı olarak da bilinen kahverengi kokarcayı Türkiye aslında 3 yıldır yakından tanıyor. İlk olarak 2017 yılında Kafkasya’dan Karadeniz’deki tarım arazilerine giriş yapan zararlının bu sürede etkisini giderek arttırması, başta fındık olmak üzere pek çok üründe tehlike çanlarını çalmaya başladı.

2016-2018 yılları arasında Gürcistan’da fındık üretiminin 3’te 1’inin kaybına yol açan kahverengi kokarca, Türkiye’de de 3 yıl içinde 8 farklı ile yayılmayı başardı. Uzmanlar, fındıkta hasarlı ürün oranının yüzde 20’lere çıkmasına neden olan zararlı kontrol alınmazsa Türkiye’nin dünya lideri olduğu fındık üretiminde çok daha büyük kayıplarla karşılaşabileceği uyarısını yapıyor.

turk-findiginin-ucte-biri-tehlikede2.jpg1 milyar dolarlık kayıp riski

Artvin, Rize, Ordu, Giresun ve Samsun’da yaygın olarak görülmeye başlayan kahverengi kokarca, batıda da Yalova’ya kadar uzandı. Narenciye, üzüm, Trabzon hurması gibi meyvelerin yanı sıra domates, biber ve mısır arazilerinde de görülen zararlı, konuk olduğu ürünlerde hem kalite hem de verim kaybına neden oluyor.

Zararlının yayılımı önlenmezse fındığın yüzde 30’unun zarar görebileceğini söyleyen 19 Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Celal Tuncer, “Önümüzdeki yıllarda Avrupa ve Amerika’daki gibi böcek popülasyonu arttığında kayıp yüzde 50’lere çıkabilir. Bu sadece fındıkta 1 milyar dolarlık kayıp demek” diye konuşuyor.

Geçmiş deneyimler ne anlatıyor?

Halyomorpha halys, ilk olarak ortaya çıktığı Uzak Doğu’dan sonra 90’lı yıllarda Kuzey Amerika, 2000’lerde ise Avrupa kıtasında benzeri sonuçlara yol açmıştı. Bu coğrafyalarda zararlıya karşı kimyasal mücadelenin 15 yıldır devam ettiğini söyleyen Tuncer, “Ancak bu kadar geniş alanda zarar yaratan bir böcek için yılda 5-6 ilaçlama gerektiren bir uygulamayla tarımın sürdürülebilir olması mümkün değil” diyor.

turk-findiginin-ucte-biri-tehlikede3.jpgSamuray arıları ile mücadele mümkün

O halde kahverengi kokarcanın tarım arazilerinden sağlıklı bir şekilde söküp atılması nasıl mümkün olacak? Tuncer bunun için Çin’de yaygın olan bir yönteme dikkat çekiyor. “Samuray” adı verilen bir yaban arısı türünün kahverengi kokarca yumurtalarını yiyerek yok ettiğini söyleyen Tuncer, “Gerekli izinleri alıp altyapıyı oluşturduğumuz takdirde bu arı türünü ülkemize getirip üretimini yapabiliriz” diye konuşuyor.

Tüm bölgelere yayılabilir!

Kahverengi kokarcayla mücadeleyi zorlu kılan başlıca faktör, zararlının hızlı yayılım becerisi. “Karantina ve eradikasyon önlemleri çok zor, çünkü çok hareketliler. Günde 5 kilometreyi rahat uçabiliyorlar. Ticari vasıtalar rahatça yayılabiliyorlar” diyen Tuncer, “Birkaç yıl içinde bütün Türkiye’ye yayılabilir. Bu yüzden şeftali, elma, üzüm ve kayısı da yakın gelecekte risk altında” uyarısını yapıyor.


Yorumlar
    Bu yazı için henüz yorum yapılmamış. İlk yorum yapan siz olun.
Yorum Yaz

Yorumunuz Gönderildi

E-Bülten

Başka yerde bulamayacağınız tarım ve kültür haberlerini düzenli olarak almak için aşağıdaki kutucuğa e-posta adresinizi yazın ve gönder butonuna tıklayın; tarlasera e-bülten adresinize gelsin!

En Çok Okunanlar

Tanımadığınız bitkiyi telefonunuza sorun!

Tanımadığınız bitkiyi telefonunuza sorun!

Tarım arazinizde ya da doğa yürüyüşlerinde rastladığınız yabani bir bitkiyi görür görmez tanımak ister miydiniz? PlantNet isimli akıllı telefon uygulaması bu zorlu görevi yerine getirmeye aday.

TMO’dan buğday, arpa ve mısır hamleleri

TMO’dan buğday, arpa ve mısır hamleleri

Hububat fiyatlarında dünya ölçeğinde yaşanan dalgalanmalar Türkiye’yi de alarm durumuna geçirdi. TMO’nun buğday, arpa ve mısır kararları piyasada istikrarı amaçlıyor.

Meyve bahçesinde yabancı ot mücadelesi

Meyve bahçesinde yabancı ot mücadelesi

Meyve bahçelerinde kayıplara yol açan yabancı ot türleri sayılamayacak kadar çok! Ancak bu zararlılarla mücadele yöntemleri de bir o kadar çeşitli.

Meyve ağaçlarının kabusu ökse otu

Meyve ağaçlarının kabusu ökse otu

Birçok ağaç türünde yarı parazit olarak yaşam süren ökse otu, meyve üreticilerinin baş belası olabiliyor. İşte ökse otundan kurtulmanın püf noktaları.

Zeytinde yanlışlar ve doğrular

Zeytinde yanlışlar ve doğrular

Özenli bir bitki koruma ve gübreleme zeytinde sonucu tamamen değiştiriyor. tarlasera zeytinde sık yapılan hataları uzmanlara sordu.