Önce Elazığ depremi, ardından Çin’deki koronavirüs salgını… Malatya kayısısı ihracatta önüne çıkan iki engeli de aşarak ilerlemeye devam ediyor.
Dünya kayısı üretiminin merkezi Malatya’da 2020 yılı talihsiz olaylarla başladı. Önce Elazığ’da yaşanan deprem felaketi, ardından da Çin’de ortaya çıkan koronavirüsün sekteye uğrattığı kayısı ihracatı her şeye karşın geçen yılın aynı dönemini geçmeyi başardı.
Malatya’da toplam 50 bine yakın ailenin geçimini sağlayan kayısıda yeni yılın gelmesiyle birlikte beklentiler en yüksek seviyeye çıkmıştı. Ancak 41 yurttaşın hayatını kaybettiği 24 Ocak Elazığ Depremi Malatya’yı da vurdu ve başta Doğanyol, Pütürge, Kale ve Battalgazi ilçeleri olmak üzere deprem sonrası yaşanan zorlu günler kuru kayısı ihracatını da sekteye uğrattı.
Geçen yıl Çin pazarı fark yaratmıştı
Depremin yaraları tam sarıldı derken bu kez de Çin’de başlayan koronavirüs salgını Türk kayısısının önüne set çekti. Oysa Çin pazarı üzerine uzun yıllardır yapılan çalışmalar geçtiğimiz yıl sonunda meyvesini vermiş ve bu ülkeye yapılan ihracat 2018’deki 600 tondan bir anda 3 bin 200 tona çıkarak ihracatta yepyeni bir kapı açmıştı.
Ancak bu yıl daha da genişlemesi beklenen bu ihracat yolu, Çin’e yapılan ticaretin koronavirüs ile birlikte durma noktasına gelmesi sonucu tıkanmış görünüyor. Mayıs ayında Çin’in Şangay kentinde yapılacak olan SIAL gıda fuarının da iptal edilmesi riski de sorunun daha geniş bir zaman dilimine yayılabileceğini gösteriyor.
Fuar hazırlıkları boşa mı gidecek?
Deprem sonrası kuru kayısı ihracatında 1 haftalık bir durgunluk yaşandığını söyleyen Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, “O hafta yoğunluk devam etseydi geçen yılın Ocak ayına göre bin tonluk bir fark oluşacaktı” diyor. Malatyalı kayısı ihracatçılarının Şangay’daki fuara için de ciddi bir hazırlık yaptığını belirten Özcan, “Henüz resmi bir iptal söz konusu değil, ama bu krizin bu hızla devam ettiğini düşünürsek çok önemli gördüğümüz bu fuar ad iptal edilebilir” diye konuşuyor.
25,5 milyon dolar gelir sağladı
Tüm bu olumsuzluklara karşın kuru kayısı ihracatta akıntıya karşı kürek çekerek ilerlemeye devam ediyor. Geçen yıllın Ocak ayında 8 bin 300 ton olan ihracat hacmi bu yılın Ocak ayında 9 bin yona çıktı. Yine Ocak 2019’da 20 milyon dolarlık gelir seviyesi ise bu yıl aynı dönemde 25,5 milyon dolar ile geçilmiş durumda.
Avrupa’dan talep hızla artıyor
Kayısı bu başarıyı ise bu yıl Avrupa pazarındaki performansına borçlu. Noel tatilinde Avrupa’dan ciddi oranda sipariş alındığını söyleyen Özcan, talepteki artış nedeniyle firmaların Şubat ayı siparişlerini Ocak ayına çektiklerini belirtiyor. Avrupa ülkelerinin yanı sıra Türkiye’nin en çok kuru kayısı gönderdiği ülke olan ABD’de de tüketimin artmasını beklediklerini söyleyen Özcan, “Bu durum üretici fiyatlarına da mutlaka yansıyacak” diyor.