Tanzanya’da kaju fıstığı üreticilerin düşük alım fiyatlarına karşı ürün satmayı reddetmesiyle başlayan kriz sonucu iki bakan görevden alındı. Piyasayı düzenleme işi ise orduya düştü!
Tanzanya’da ülke ekonomisinde büyük rolü olan kaju fıstığı siyasal krize yol açtı. Düşük fiyatlar nedeniyle üretici ve tüccarlar arasında başlayan gerilim iki Bakanın istifasına neden olurken, ürün alımlarının yeniden düzenlenmesi için ordu devreye girdi.
Afrika ve Uzak Asya’da yaygın olarak üretilen kaju fıstığının önemli üretici ve ihracatçı ülkelerinden biri Tanzanya. Kaju ülkede kahve ve tekstilde kullanılan sisal bitkisinden sonra başlıca döviz gelir kaynaklarından birini oluşturuyor. Geçtiğimiz günlerde patlak veren krizin bu denli yankı yaratmasının temelinde de ürünün bu kritik konumu yatıyor.
İki bakan görevden alındı
İlk olarak tüccarların önerdikleri düşük fiyatı protesto eden üreticiler ile başlayan süreç, üreticilerin mahsullerini satmayı reddetmesiyle birlikte yeni bir boyut kazandı. Tartışmaya tüccarları eleştiren açıklamalarla dahil olan Devlet Başkanı John Magufuli, Tarım Bakanı ile Ticaret ve Yatırım Bakanı Charles Mwijage’yi görevden alarak Tanzanya Kaju Kurulu’nu da lağvetti.
Ordu kaju satın almaya başladı
Geçtiğimiz Pazartesi gününe kadar hükümetin onay verdiği fiyatlardan alım yapmaları için tüccarlara ültimatom veren Magufuli, verilen sürenin dolmasının ardından orduyu da devreye sokma kararı aldı. Buna göre Tanzanya ordusu, ülkenin güney bölgesindeki üreticilerden kilosu 1,43 dolara kaju satın alımı yapmaya başladı.
5 yıl sonra aynı kriz
Ülkede siyasi bir krize dönüşen kaju fıstığı sorununa muhalifler ise farklı yaklaşıyor. Karar alınırken parlamentoya danışılmadığını dile getiren muhalifler Magufuli’nin tutumunu “popülist” olarak yorumluyor. Magufuli’nin göreve gelmesinden 2 yıl önce, 2013 yılında yine benzer bir kriz yaşanmış, fiyatlara tepki gösteren kaju üreticilerinin protestoları 20 evin yakıldığı şiddet eylemlerine dönüşmüştü.