Buğday, arpa, yulaf gibi serin iklim tahıllarının üretiminde Ekim-Kasım ayları en yoğun dönem. Toprak işleme ile başlayan yolculuğun ikinci etabı ekim ile devam ediyor.
Tüm tarımsal faaliyetlerde olduğu ekimde de tarım teknolojileri önemli bir rol oynuyor. Ekim makineleri ya da bir diğer adıyla mibzerler ekimin kolay ve hızlı yapılmasına olanak sağlarken bitki gelişiminin de olumlu bir seyir izlemesine yardım ediyor.
Ekimde hangi makineler kullanılıyor?
Serin iklim tahıllarının ekiminde çoğunlukla serpme ekim makineleri, kesiksiz sıraya ekim yapan mekanik ekim makineleri, pnömatik ekim makineleri ve doğrudan (anıza) ekim makineleri kullanıyor. Mekanik veya pnömatik tek dane ekim makineleri ise daha çok pamuk, ayçiçeği, mısır, şeker pancarı gibi çapa bitkilerinin ekiminde tercih ediliyor. Ekim makinelerin yalnızca tohum veya gübre atan çeşitleri olduğu gibi tohum ekerken bir yandan da gübre atan kombine modelleri de bulunuyor.
Tohum sarfiyatı ve fazladan iş gücü
Asıl amacı gübre dağıtmak olan serpme ekim makinelerinin kullanımı tavsiye edilmemesine rağmen Türkiye’nin bazı bölgelerinde halen kullanılıyor. Tohumları tarla yüzeyine rastgele aralık ve derinlikte atan bu makineler hem tohum sarfiyatına neden oluyor hem de tohumlar aynı oranda çimlenemiyor. Bunun yanında tohumların gömülmesi için ikinci bir işleme, yani fazladan iş gücüne gereksinim duyuyor.
Tohumda yüzde 50’ye varan tasarruf
Kesiksiz ekim yapan mekanik ekim makineleri Türkiye’de yaygın bir biçimde kullanılıyor. Bu makineler 15,20 cm veya 25 cm aralıklarla birbirine paralel sıralar halinde ekim yapıyor. Tohumlar makine tarafından açılan çiziye kesintisiz olarak dökülüyor. Bu makineler her sıraya eşit miktarda tohum atılmasını sağladığı için ekimde yüzde 50’ye varan tohum tasarrufu ve eş zamanlı çıkış mümkün oluyor.
Pnömatik makinelerin avantajı
Pnömatik ekim makinelerinde ise tohumlar hava ile yönlendirmeli veya üstten santrifüj dağıtmalı sistem ile toprağa ekiliyor. Bu makineler tohumların belli aralıklarla ve belli derinlikte ekilebilmesini, dekara atılacak tohum miktarının uygun seviyede tutulmasını ve tohumların eş zamanlı çimlenebilmesini sağlarken aynı zamanda bakım işlemlerinin de azaltılmasına olanak tanıyor.
Doğrudan ekim makineleri yaygınlaşıyor
Doğrudan ekim makineleri, Türkiye’de çok yaygın olmamakla beraber dünyada yükselen bir trend haline gelen toprak işlemesiz üretim modelinde kullanılıyor. Bu amaçla geliştirilen mekanik veya pnömatik ekim makineleri olduğu gibi, mevcut ekim makineleri de üzerinde yapılacak bazı değişikliklerle doğrudan ekim yapmaya uygun hale getirilebiliyor.