Türkiye futbolunda hibrit çim kullanılan ilk stadyum olan Vodafone Arena’nın zemininde Onur Özata’nın imzası var. tarlasera’nın Arena’da görüştüğü Özata, “Kaliteli çim takımların oyun stratejisini etkiliyor” diyor.
Hep söylendiği gibi, şans faktörü futbolun önemli bir parçası. Kılpayı kaçan bir gol ya da en umulmadık anda yaşanan bir sakatlık gibi... Kaçan gollere bir çare yok, ancak “talihsiz” sakatlıkların önüne geçmek mümkün. Stadyumların ve antrenman sahalarının çim zeminleri işte bu kötü şansı azaltmada büyük pay sahibi.
Geçtiğimiz sezonun Süper Lig şampiyonu Beşiktaş kulübü ve taraftarları, uzun süredir özlemini çektikleri yeni statlarının keyfini çıkarıyor. Vodafone Arena, Türkiye’de hibrit çim kullanılan ilk futbol zeminine sahip. Bu özelliğiyle “akıllı stadyum” olarak da anılan Arena’nın zemininde Support In Sport Sözleşme Yöneticisi Onur Özata’nın imzası var. Kasım sayısında Arena’yı ziyaret eden Aylık Tarım ve Kültür Dergisi tarlasera, modern saha altyapısı ve çim faktörünün sahadaki futbolu nasıl etkilediği üzerine Özata ile sohbet etti.
Vodafone Arena’yı “akıllı stadyum” konseptine kavuşturan özellikler neler?
Türkiye’de alttan havalandırma sistemi olan ilk ve tek stat Vodafone Arena. Bu sistem, drenaj kanallarına entegre bir sistem. Bu sayede istersek sahanın içine, bitki köklerine direkt hava verebiliyoruz. Örneğin, aynı sisteme sahip Shaktar Donetsk’in Avrupa maçlarından bir tanesinde inanılmaz bir yağmur vardı. Sistem vakum yönünde, yani tam ters yönde çalıştırıldı. Ve 10-15 dakika gibi rekor bir süre içerisinde sahanın üzerinde bir damla su kalmadı. Elektrik süpürgesi gibi bir sistem yardımıyla suyu çekip, drenajla uzaklaştırma şansına sahip olduğunuzu düşünün. Arena ayrıca attan ısıtma sistemine de sahip. Bu da havalandırma sistemine entegre çalışıyor. Kışın çok soğuk olduğunda ısıtma sistemi açıkken havayı itme modunda çalıştırıyor, bu sayede sıcak havayı yukarı doğru üfleme şansınız oluyor. Aynı şekilde havayı soğutmak da mümkün.
Hibrit çim teknolojisi sahadaki oyunu ve oyuncuları ne yönde etkiliyor?
Hibrit çim, 2 cm aralıklarla tüm sahanın yüzeyine özel ipliklerin enjekte edilmesi ile oluşturulan bir sistem. Bu sistemde her ne kadar üstteki doğal yapıya sahip örtü biraz daha narin olsa da, fiber iplikler her 2 cm’de bir üzerindeki baskıyı ve yıpranma direncini arttırıyor. Çünkü suni bir malzemeyle toprağı ve çimi birbirine kenetliyorsunuz. Dolayısıyla doğal bir sahada 10 müsabakada göreceğiniz yıpranmayı, hibrit çime sahip sahada belki 50 müsabakadan sonra ancak görüyorsunuz. Özellikle yırtınma, kopma gibi istenmeyen durumlar anlamında çok ciddi bir kullanım kapasitesi artışı sağlıyor.
Beşiktaş'ta geçtiğimiz dönemlerde sakatlık konusu çokça tartışılıyordu. Arena ve Nevzat Demir tesislerinde kullanılan çimlerle birlikte bu dönemin geride kaldığını söyleyebilir miyiz?
Kesinlikle. Hem sakatlanmaların azaldığını hem de oyun mekaniğinin bir anlamda değiştiğini görüyoruz. Hibrit çime sahip sahada sürtünme kuvveti azalacağı için oyun taktik anlamında da biraz hızlanıyor. Topun sekmesi, yerde sürüklenme hızı artıyor. Bu da doğal olarak takımın oyun stratejisini etkiliyor. Oyun hızlanıyor, pas mesafeleri uzuyor, topun sekmesi değişiyor. Oyuncu sağlığı açısından da çok ciddi katkıları var.
Kulüpler için bu teknolojilerin maliyetini karşılamak ve faydaya dönüştürmek zor mu?
Maliyetli olsa da paha biçilemez bir değerde. Çünkü bir maçın yarıda kesilmesi ve ertelenmesi başta kulübe, sonra federasyona, sonra da bağlı birimlere maddi ve manevi anlamda büyük bir külfet demek. Marka değeri ve medyatik açıdan da büyük zarar. Teknolojiyle bunun önüne geçilebiliyor. Doğru bir bakımla, fayda açısından karşılaştırılamayacak bir seviyeye çıkılabiliyor.
Dünyada futbolunda hangi en çok hangi ülkelerde hibrit çim uygulaması var?
İngiltere Premier Lig’e baktığınızda 22 takımın 18’inin sahasında hibrit çim var. İspanya, İtalya gibi Avrupa’nın birçok ülkesind de yaygın olarak kullanıyor. Özellikle ekstrem koşullara sahip bölgelerde daha çok tercih edilmeye başladı. Ancak bu teknolojinin doğmuş olduğu İngiltere herkesten bir adım önde.
Türkiye’de bundan sonra hangi stadyumlarda benzer teknolojileri görebileceğiz?
Trabzonspor’un yeni inşa ettiği Akyazı Spor Kompleksi’nde bir stat ve bir antrenman sahası yapmayı planlıyoruz. Gelecek sezon sonunda da Galatasaray’ın Türk Telekom Arena Stadı ve antrenman tesislerinde bir saha yapma planımız var. İlginin giderek arttığı ve ilerleyen dönemlerde çok daha yaygınlaşacağı kanaatindeyim.
tarlasera'nın Kasım sayısına size en yakın Migros, Macrocenter ve D&R mağazasından ulaşabilirsiniz. Dergiye abone olmak ve tarlasera keyfini her ay yaşamak için ise şimdi Abonelik sayfamızı ziyaret edin!