TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi tarafından, Türkiye’de ve Bursa’da Tarım 2013 yılı raporu hazırlandı. Raporda, tarımda kendi kendine yeten Türkiye’nin yanlış politikalar uygulanması sonucu ana ithalatçı konuma geçtiği belirtildi. Aynı zamanda, tarım arazileri ve nüfusun artmasına rağmen tarımsal üretim ve ihracatın azaldığı ifade edildi.
Uygulanan yanlış politikalardan dolayı üreticinin tarımdan koptuğuna dikkat çekilen raporda, “2000’li yılların başında tarımdan geçimini sağlayan üretici sayısı yaklaşık 7,8 milyon iken, 2013 yılı sonunda 6 milyon oldu. 2000’li yıllarda tarımın istihdamdaki payı yüzde 36 iken, 2013’de bu rakam yüzde 23,6’ya düştü. İstihdam edilenlerin sayısı ise 2013 yılında geçen yıla göre 703 bin kişi artarak 25 milyon 524 kişiye yükseldi. Buna karşılık tarım sektöründe çalışan sayısı 82 bin kişi azalarak, 6 milyon 15 bin kişi olarak gerçekleşecek” ifadeleri yer aldı.
Raporda ayrıca, tarım politikalarının istikrarsızlığa neden olduğuna değinildi ve şu cümlelere yer verildi: “2000’li yılların başından bu yana IMF ve Dünya Bankası tarafından dayatılan ve siyasi iktidarlar tarafından kararlı biçimde uygulanan tarım politikaları istikrarsızlığa neden oldu. Bundan dolayı tarımın büyüme hızı gayri safi milli hasıladaki büyüme hızının altında kaldı.”
Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Doç Dr. Ertuğrul Aksoy, Türkiye’nin özellikle 1980’den sonra uygulanan tarım politikaları nedeniyle tarımda net ithalatçı konuma geldiğinin altı çizdi ve “Bu alandaki dış ticaret özel sektör taleplerine göre şekillendiriliyor. Gıda sektörü, ithal ettiği hammaddeyi işleyerek yurtdışına ihraç ediyor” dedi.
Türkiye’nin, buğdayda yıllık 20 milyon tonun üzerinde üretim yapmasına rağmen ithalatçı konumda olduğunu belirten Aksoy, “2011 yılında 5 milyon tona ulaşan buğday ithalatı, 2013 yılında 4 milyon tonu buldu. Mısırda ise 2013 yılındaki 5,9 milyon tonluk üretime karşılık ithalat 1,5 milyon tonu geçti. Öte yandan, 2013 yılında çeltik üretiminin 900 bin tonu bulmasına karşın üretimin üçte bir kadarı da, yaklaşık 280 bin ton, ithal edildi” dedi.
Yağlı tohum ve türevleri ithalatına da 2013’de 3,6 milyar dolar harcandığının altını çizen Aksoy, on yıllık pamuk ithalatının da 8 milyon tonu geçtiğini belirtti. Türkiye’de nüfus artışı ile tarıma açılan arazi oranında da artışlar yaşandığına dikkat çeken Aksoy, şöyle devam etti: “1928 yılında 6,6 milyon hektar alanda tarım yapılırken, bu rakam 1950’de 25,3 milyon hektar, 1980’de ise 28 milyon hektara ulaştı.”
Aksoy, üreticinin tarımdan koptuğunu, tarlaların ise boş bırakıldığını vurguladı ve ekledi: “1990 yılında çayır ve mera hariç toplam tarım alanları 27,9 milyon hektar iken, 2013 yılında 4,1 milyon hektarın üzerindeki kayıpla 23,8 milyon hektara düştü. Yalnızca 2000 sonrasındaki dönemdeki kayıp 2,6 milyon hektar dolayında. Türkiye’de bitkisel üretim yerinde saydı. 1993 yılında 14,2 milyon hektar olan hububat ekim alanları, 2013 yılında 2,7 milyon hektar azalarak 11,5 milyon hektara düştü. 20 yıl önce 21 milyon ton olan buğday üretimi, 2013 yılında yüzde 5’lik bir artışla 22 milyon tona yükselmiş. Buna karşın bu dönemde nüfus ise yüzde 30’dan fazla artmış.”