TMO’nun hububat ürünleriyle sınırlı ana görev ve yetkileri bakliyatları da kapsayacak şekilde genişletilirken kuruma tesis ve ortaklık kurma konusunda da ek yetkiler verildi.
Tahıllar başta olmak üzere Türkiye’nin tarımsal üretimi ve bitkisel ürün pazarında kritik öneme sahip olan Toprak Mahsulleri Ofisi’nde (TMO) artık yeni bir dönem başlıyor. Kurumun ana statüsünde değişiklik yapılmasını öngören karar Türkiye’nin en büyük kamu kuruluşlarından biri olan TMO’nun görev ve yetkilerinde köklü değişiklikler öngörüyor.
TMO ilk olarak 1984 yılında belirlenen ana statüsü kurumun işleyiş ve piyasayı düzenlemeye yönelik faaliyetlere ilişkin yetki, uygulama usul ve esasslarını içeriyor. Dün itibariyle Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4518 numaralı Cumhurbaşkanı Kararı ise o tarihten bu yana değişikliğe uğramayan bu statüyü yeniden tanımlıyor.
Ne değişti?
Yeni statüyle birlikte TMO’nun geçmişte hububat ürünleriyle sınırlı olan temel faaliyet kapsamına bakliyatlar da eklendi. Buna göre TMO’nun amaç ve faaliyet konularının başında “Yurtta hububat ve bakliyat fiyatlarının üreticiler yönünden normalin altına düşmesini ve tüketici aleyhine anormal derecede yükselmesini önlemek” geliyor.
Hem hububat hem de bakliyat piyasasını düzenleyici önlemler almak ve diğer tarım ürünlerinde Cumhurbaşkanınca verilecek görevleri yönetmekle yükümlendirilen TMO’nun gerektiğinde fiyat farkıyla ürün satın alma, ürünlerin sınıflandırılması ve stoklanması ile ithalat ve ihracat gibi görev ve yetkileri de bakliyat ürünlerini kapsayacak şekilde genişletildi.
Fabrika, kooperatif ve şirket kurabilecek
Aslında nohut, kuru fasulye, kırmızı mercimek gibi ürünlerde üretim ya da fiyat dalgalanmaları karşısında TMO’nun devreye girdiği pek çok örnek bulunuyor. Ancak eski ana statüye göre bakliyatlarda TMO müdahalesi Cumhurbaşkanınca verilen karara bağlı yapılan regülasyon ve destek amaçlı alım-satıma dayanıyordu.
Belirlenen ana statüye ise bakliyatlara ilişkin operasyonlar için ek prosedüre gerek duyulmayacak. Aynı şekilde, yeni durumda TMO yurtiçinde ve yurtdışında fabrika, şirket, kooperatif ve test merkezi kurabilme, yurtiçinde lisanslı depoculuk şirketlerine ortak olabilme ve ürün senedi alıp satabilme yetkisine de sahip olacak.
TMO’nun lisanslı depoculuk faaliyetlerinde bu kapsamda dolaşıma giren Elektronik Ürün Senetleri kullanılacak. TMO’nun toplam sermayesinin 2 milyar 550 TL olarak belirlendiği ana statüde dijital ortamda kayıt tutulması ve işlem yapılmasına yönelik tanımlamalar da yer alıyor.