tarlasera
tarlasera SATIN AL
Kapat

4.07.2021

Ah şu armut ağaçlarının dili olsa!

 

ah-su-armut-agaclarinin-dili-olsa1.jpg

Yüzyıllara direnen armut ağaçlarının kimisi ömürlerinin son dönemini bir köşede hiç dikkat çekmeksizin, bazıları ise ününü çok uzaklardan duymuş ziyaretçilerini konuk ederek geçiriyor. Ancak hepsi de aynı sessizliği paylaşıyor.

Tam 2,1 metre çapındaki dev gövdesi ve 18,5’ye ulaşan boyuyla yalnızca hem merak hem de saygı uyandıran bu armut ağacı Artvin’in Şavşat ilçesinde bağlı Yoncalı köyünde bulunuyor. Köyde sakinleri tarafından kuşaklardır özenle korunan ve hala meyve vermeye devam eden ağacın yaşının tespit edilmesi için ise ilk girişim henüz geçtiğimiz yıl atıldı.

Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Toprak ve Ekoloji Anabilim Dalı’ndan akademisyenlerin ilk incelemeleri sonucunda 1500-2000 yaşları arasında olduğu düşünülen ağaçtan alınan örnekler üzerine laboratuar çalışmaları geçtiğimiz Ekim ayından bu yana sürüyor. Eğer ilk tahminler doğrulanırsa Şavşat’taki armut ağacı yalnızca Türkiye’nin değil, açık arayla dünyanın da en yaşlı armudu olacak!

Vali Endicott’ın gerçekleşen dileği

Bugün itibariyle dünyanın bilinen en yaşlı armut ağacı ABD’nin Massachusetts eyaletinde yaşamına devam eden “Endicott Armut Ağacı”. Adını 17. yüzyılda yaşayan Massachusetts Bay Colony valisi John Endicott’tan alan ve 1632-1649 yılları arasında toprakla buluştuğu düşünülen ağacı diken kişinin de Endicott olduğuna inanılıyor. Uzun yıllardır kabul gören bu düşünce asıl kaynağını tarihçi Charles S. Tapley’in aktarımlarından alıyor.

ah-su-armut-agaclarinin-dili-olsa2.jpg

Doğrudan tanıklıklara dayanmadığı için doğruluğu kanıtlanamasa da, bu notlara göre Endicott İngiltere’den getirttiği çok sayıda meyve fidanının bölgeye dikilmesine önayak oluyor ve çalışmalara bizzat katılıyor. Bu günlerden birinde ise, meşhur armut ağacını kendi elleriyle dikerken çevresinde topladığı tarım işçilerinin ve kendi çocuklarına şu sözleri söylüyor: “Dilerim bu ağaç bu eski dünyanın toprağını sever ve bizler göçüp gittiğimizde o yine burada yaşamına devam eder!”

Kültüre alınmış en eski meyve ağacı mı?

Bu sahnenin gerçekte yaşanıp yaşanmadığını bilmek imkansız. Ancak eldeki tarih bilgileri doğru ise, bu durum Endicott Armut Ağacı’nın yalnızca dünyanın en yaşlı armudu değil, aynı zamanda dünyanın yaşayan en eski kültüre alınmış meyve ağacı olduğu anlamına geliyor. 1934 yılında bir kasırgada ağır hasar gördükten sonra korumaya alınan ağaç 2011’de ABD’nin “Ulusal Abide”leri arasına kabul edildi.

ah-su-armut-agaclarinin-dili-olsa3.jpg

Onu yaşatmak için binler seferber olmuştu

Yaklaşık 400 yıl önce toprakla buluşan Endicott Armut Ağacı’ndan sonra bilinen “en yaşlı ikinci armut” unvanı ise çok yakın zamana kadar İngiltere’nin Warwickshire bölgesinde bulunan Cubbington Armut Ağacı’ydı. Yaklaşık 250 yaşındaki bu yabani armut ağacının adı geniş kitlelerce ilk kez 10 yıl önce, yüksek hızlı demiryolu hattı High Speed 2’nun (HS2) inşaatı vesilesiyle duyuldu.

Londra-Birmingham arasında planlanan HS2’nin güzergahında yer alan ağaç, alt gövdesindeki oyuklar nedeniyle sökülüp başka bir yere taşınması mümkün olmadığı için kesilme tehdidiyle karşı karşıya kaldı. Yaşına rağmen hala çiçek açmaya ve meyve vermeye devam eden Cubbington Armut Ağacı’nı kurtarmak için son olarak geçtiğimiz Eylül ayında parlamentoya dilekçe sunulmuştu.

Ancak ne bu dilekçe, ne uğrunda toplanan 20 binden fazla imza, ne de 2015’de layık görüldüğü “Yılın Ağacı” unvanı Cubbington kasabasının bu en eski sakinini kurtarmaya yetmedi. 20 Ekim günü kesilen ağacın 20 adet dalı yeni ağaçlara yaşam vermek için ayrılırken kökleri de yeniden gelişmesi umuduyla farklı bir noktada toprakla buluşturuldu.

Ah şu armut ağaçlarının dili olsa!

Sessizlik içinde geçen yüzlerce bahar

Yeryüzünün tüm armutları, tıpkı diğer tüm kadim meyve ağaçları gibi birbirine benzer yazgıları paylaşıyor. Çağların sessiz tanığı bu ağaçlar kimi zaman Şavşat’taki armut gibi, belki de bini aşkın yılın ötesinden bugünlere cömertliğinden bir şey kaybetmeksizin direnerek ulaşsa da değerinin ve bilgeliğinin keşfedilmesi çok uzun yıllar alabiliyor.

Peki ya değeri zamanında fark edilenler? Onlar da Endicott Armut Ağacı gibi, onca merak ve anlatıya konu olsalar bile, geçmişlerine dair yalnızca kendilerinin bildiği sırları ne meyvelerinden tadan tek bir çocuğa ne de ziyaretine gelen tek bir misafire fısıldayamadan yaşayıp gidiyor.

Ve bazen de Cubbington Armut Ağacı gibi, sakince geçen yüzyılların ardından bir gün yaşam alanı hakkında konuşulmaya başlayan planları, onu yaşatmak için çaba gösteren binlerce insanın kendisine ses olma çabasını ve sonunda da makus bir ölümü aynı sessizlikle karşılamak zorunda kalıyor.

Ah şu armut ağaçlarının dili olsa da konuşsa!

 

 

 


Yorumlar
    Bu yazı için henüz yorum yapılmamış. İlk yorum yapan siz olun.
Yorum Yaz

Yorumunuz Gönderildi

E-Bülten

Başka yerde bulamayacağınız tarım ve kültür haberlerini düzenli olarak almak için aşağıdaki kutucuğa e-posta adresinizi yazın ve gönder butonuna tıklayın; tarlasera e-bülten adresinize gelsin!

En Çok Okunanlar

Tanımadığınız bitkiyi telefonunuza sorun!

Tanımadığınız bitkiyi telefonunuza sorun!

Tarım arazinizde ya da doğa yürüyüşlerinde rastladığınız yabani bir bitkiyi görür görmez tanımak ister miydiniz? PlantNet isimli akıllı telefon uygulaması bu zorlu görevi yerine getirmeye aday.

TMO’dan buğday, arpa ve mısır hamleleri

TMO’dan buğday, arpa ve mısır hamleleri

Hububat fiyatlarında dünya ölçeğinde yaşanan dalgalanmalar Türkiye’yi de alarm durumuna geçirdi. TMO’nun buğday, arpa ve mısır kararları piyasada istikrarı amaçlıyor.

Meyve bahçesinde yabancı ot mücadelesi

Meyve bahçesinde yabancı ot mücadelesi

Meyve bahçelerinde kayıplara yol açan yabancı ot türleri sayılamayacak kadar çok! Ancak bu zararlılarla mücadele yöntemleri de bir o kadar çeşitli.

Meyve ağaçlarının kabusu ökse otu

Meyve ağaçlarının kabusu ökse otu

Birçok ağaç türünde yarı parazit olarak yaşam süren ökse otu, meyve üreticilerinin baş belası olabiliyor. İşte ökse otundan kurtulmanın püf noktaları.

Zeytinde yanlışlar ve doğrular

Zeytinde yanlışlar ve doğrular

Özenli bir bitki koruma ve gübreleme zeytinde sonucu tamamen değiştiriyor. tarlasera zeytinde sık yapılan hataları uzmanlara sordu.