Zirai mücadelede kullanılan araçlara ilişkin hazırlanan yeni yönetmelik taslağı, insansız hava araçları (İHA) ve drone’ların bitki koruma uygulamalarında kullanımını düzenliyor.
Toprak hazırlığından hasada kadar üretimin tüm süreçlerinde dijital teknolojilerin ve robotların kullanımı her geçen gün artıyor. Ancak bu teknolojilerin belki de hiçbiri drone’lar kadar büyük bir hızla tarımsal üretime adapte olmadı! Özellikle son 5 yıldır drone’lar başta olmak üzere farklı tipte insansız hava araçları (İHA) pek çok üreticinin yeni yol arkadaşları olmaya başlamış durumda.
Geniş tarım arazilerini gözlemlemek ve veri toplamak için adeta biçilmiş kaftan olan İHA ve drone’ların tek marifeti bu değil. İlaçlama, gübreleme, hatta sulama gibi süreçler de birer tarım robotu olarak görev yapabilen drone’lar hem işgücü hem de tarımsal girdilerden tasarrufu da mümkün kılıyor.
Ancak tarımsal arazilerde yaygınlık kazanan her yeni teknolojinin kullanımının belli bir sisteme oturtulmasına ihtiyaç var. Kamusal ve kişisel alan gibi hassas konuları da yakından ilgilendiren İHA ve drone teknolojileri söz konusu olduğunda bu daha önem kazanıyor. İşte bu ihtiyaca yönelik resmi bir adım geçtiğimiz günlerde atıldı.
Ruhsat ve kullanım izni şartı geliyor
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın zirai mücadelede kullanılan alet ve makinelere ilişkin hazırladığı yeni yönetmelik taslağı, İHA ve drone’ların tarımsal faaliyet bağlamında ruhsatlandırılması, imalatı, ithalatı, piyasaya arzı ve denetimlerine ilişkin usul ve esasları belirlemeyi amaçlıyor.
Taslağa göre, Bakanlık tarafından bitki koruma amacıyla kullanımı uygun görülen İHA ve drone’lar, ilaç uygulama sistemleri veya ünitelerinin ruhsatlandırılması şartıyla arazide görev alabilecek. Bu araçların kullanılabileceği üretim alanları, bitkisel ürünler ve zararlı organizma çeşitlerinin yanı sıra, hangi bitki koruma uygulamalarında kullanılabileceği ve ilaçlama parametreleri de Bakanlık tarafından belirlenecek.
Yalnızca izin verilen alanlarda uçabilecekler
Zararlı mücadelesinde İHA ve drone’lardan faydalanmak isteyen üreticilerin, sivil havacılık mevzuatına ilişkin hükümler saklı kalmak koşuluyla ilgili bakanlık, kurum veya kuruluşlar ile yerel yönetim birimlerinden izin alması gerekecek. İlaç uygulama sistem ya da üniteleri bulunan bu tip araçlar için ruhsat almak isteyenler ise gerekli belgelerle Tarım ve Orman Bakanlığı’na başvuracak.
Belirlenen koşulların sağlanması durumunda İHA ve drone’lar yalnızca Bakanlık tarafından uygun görülen tarım alanlarında kullanılabilecek. Bu araçları izin verilen alanlar ve belirlenen kriterler dışında kullandığı tespit edilen kişilere veya bunu sağlayan uygulayıcı firmalara ise Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu gereğince idari para cezası verilecek.