Çayda yaşanan fiyat artışı girdi maliyetlerinden mustarip üreticileri rahatlatacak mı bilinmez; ama çay bahçesini söküp diktikleri yeni ürünlerden yüksek kâr eden üreticilerin sayısı artıyor.
İki yıl önce patates ve soğan ile başlayan fiyat artışları, 2018’de dövizde yaşanan tırmanışla birlikte ise neredeyse tüm tarımsal ürünleri etkisi altına aldı. Tüm bu süreçten en az etkilenen ürünlerin başında ise çay ve onun değişmez eşlikçisi şeker geliyordu.
Ancak fiyat artışının bir ölçüde durulduğu şu günlerde çay ve şekere 1,5 yıl aradan sonra gelen ani zam hem üretici hem de tüketicilerin gündemine düştü. ÇAYKUR’un kuru çay fiyatlarını yüzde 15 attırması tüketicinin tepkisine neden olsa da, yükselen maliyetlerden mustarip üreticiler için gecikmiş ancak doğru bir karar olarak yorumlandı.
Çay bahçelerine alternatif aranıyor
Ancak bu fiyat artışı, çay üreticisinin sorunlarını kısa vadede çözmeye yeterli olacağa benzemiyor. Tıpkı fındıkta son yıllarda yaşanan sarsıntılar gibi, Doğu Karadeniz’in diğer marka ürünü çayda da üreticiler düşen gelirlere karşı alternatifler aramaya başladı. Eski fındık ve çay bahçelerinin en sık rastlanan yeni “sakin”lerinden biri de yabanmersini.
Likapa ya da maviyemiş adıyla da bilinen yabanmersini tarımında başarı yakalayan Rizeli üreticilerden biri de İhsan Pehlivanlar. Pazar ilçesinde 650 metrekarelik arazisindeki çay bahçesini söküp yerine kendi ürettiği yabanmersini fidanları diken Pehlivanlar, yoğun emek ve bilgiyi birleştirince fark yaratmayı başarmış.
Kilosu 28’den alıcı buluyor
2009 yılında emekli olduktan sonra İstanbul’dan memleketi Pazar’a dönerek yabanmersini üreticiliğine soyunan Pehlivanlar, kısa sürede yılda 2 ton ürün almaya başlamış. Kilosunu 28 TL’den satışa sunduğu yabanmersininin çaya oranla çok daha kârlı bir ürün olduğunu söyleyen Pehlivanlar, “40 günlük bir hasat süresinde talep edilen miktar kadar, yavaş yavaş ve yorulmadan hasat yapıyoruz” diyor.
Farklı ürünler denemeliyiz
Geçtiğimiz yıl bahçesinde yaşanan zararlı sorununa karşın 1 ton ürün alıp 22 TL’den satabildiğini belirten Pehlivanlar, “Çay bizim olmazsa olmaz ürünümüz, ama muhakkak farklı ürünler de denemeliyiz. Tüm zamanımı yabanmersini için harcıyorum. Her yıl bahçemde gösterdiğim ilerleme beni çok mutlu ediyor” diye konuşuyor.