Lahana siyah damar çürüklüğü karnabahar üretiminde yüzde 90’a varan kayıplara neden oluyor. İşte etkili kimyasal mücadelesi olmayan bu hastalığa karşı izlenmesi gereken adımlar.
Turpgiller familyasının sevilen üyesi karnabahar yetişme sürecinde birçok zararlı organizmanın saldırısına maruz kalıyor. Üretim alanında gerekli önlem ve uygulamalar yapılmadığı takdirde ise ağır kayıplar verilebiliyor.
Siyah damar çürüklüğü nedir?
Karnabahar üretimini tehlikeye düşüren en önemli etmenlerden biri de lahana siyah damar çürüklüğü (Xanthomonas campestris pv. campestris (Pammel) Dowson). Dünyadaki önemli üretim bölgelerinde yüzde 90’a varan zararlara neden olan bu hastalık, Türkiye’de ise bazı yıllar İç Anadolu bölgesinde görülüyor. Brüksel lahanası, brokoli, turp, şalgam ve hardal gibi Haçlıgiller (Cruciferae) familyasından birçok üründe de rastlanan lahana siyah damar çürüklüğünün belirtileri hastalığın görüldüğü türe, bitkinin yaşı, cinsi, çeşidi ve hatta çevre koşullarına göre değişebiliyor.
Hastalık nasıl tespit ediliyor?
Fide döneminde görüldüğünde yapraklar esmerleşerek kuruyor. Olgun bitkilerde ise önce alt yapraklar olmak üzere yaprak kenarından iç kısımlara doğru ”V” şeklinde ilerliyor. Sonraki dönemlerde ise yaprak damarları siyah veya kahverengi bir görünüme kavuşuyor. Hastalığın adı da tam da bu görünümden ileri geliyor.
Kültürel önlem şart
Kimyasal olarak etkili bir mücadelesi olmayan hastalığa karşı savaşımda kültürel önlemlere öncelik vermek gerek. Tohumla taşınan bir hastalık olduğu için sertifikalı tohum ve fide kullanımı ile hastalığın görüldüğü alanlardan tohum alınmaması önlemlerin ilk adımı. Tohumluk üretiminin sıcak ve kurak bölgelerde yapılması ise bir diğer koruyucu yöntem.
3 yıllık ekim nöbeti
Hastalığa karşı alınması gereken diğer kültürel önlemleri şu şekilde sıralamak mümkün: Hastalık görülen tarlalarda konukçu türler dışındaki kültür bitkileriyle 3 yıllık ekim nöbeti, bitkilere etmenin girişini kolaylaştıracak yaraların oluşmaması için toprak altı zararlılarla mücadele edilmesi, üretim alanı ile toprak harcının dezenfekte edilmesi ve yağmurlama sulamadan kaçınılması.
Fiziksel mücadele nasıl yapılır?
Kültürel önlemlerin yanında fiziksel mücadele de lahana siyah damar çürüklüğüne karşı önemli başarı sağlayabiliyor. Bunun için ekim öncesi karnabahar tohumlarının 50 Co’deki suda 18 dakika süreyle bekletilmesi gerekiyor.
Ancak bu noktada dikkat edilmesi gereken çok önemli bir husus var; o da sıcaklık değeri ve bekletme süresine aynen uymak. Çünkü aksi takdirde tohumların çimlenme gücünü yitirmesi mümkün.