Yeni keşfedilen ve dünyada sadece İzmir’de yetiştiği saptanan “efe rezenesi” bitkisinin son örnekleri, Temmuz ayında Gümüldür-Menderes yolunda çıkan yangında yitirilmiş olabilir.
Türkiye’nin keşfedilmemiş endemik bitkilerine dair araştırmalar sürerken bu kez de yeni bir keşif haberi İzmir’den geldi. Tahtalı’da görülen ve Maydanozgiller ailesine üye yeni bir bitki türünün dünyada yalnızca İzmir bölgesinde yayılış gösterdiği saptandı.
Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından İzmir’in Menderes-Gümüldür yolu üzeri ve Tahtalı civarında yapılan araştırmalar sonucu bulunan bitkiye dair makale 22 Kasım tarihinde Turkish Journal of Botany’de yayınlandı.
Bitkinin isim hikayesi
İzmir’e özgü rezeneye verilen isimler de oldukça anlamlı. Literatüre 2001 yılına kadar Ege Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi olarak çalışan ve o süreçte üniversitenin Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürlüğü görevlerini üstlenen Prof. Dr. M. Güven Görk’ün ismine atfen “Peucedanum guvenianum Yıldırım ve Duman” olarak geçen bitkinin Türkçe ismi ise “Eferezenesi” olarak belirlendi.
Yalnızca 500 örneği var
Ancak Türkiye’nin biyoçeşitliliği adına sevindirici nitelikte bu keşfi gölgeleyen bir şüphe var. Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Yıldırım, 7,5 kilometrekarelik alanda sadece 500 civarında birey ile yaşamını devam ettirmeye çalışan bu endemik türün neslinin tehlike altında olduğunu söylüyor.
Henüz tanışmışken yitirilmiş de olabilir!
Geçtiğimiz Temmuz ayında Gümüldür-Menderes arasında çıkan büyük yangın bu yeni türün popülasyonunun bulunduğu alanı tamamen kapsadığını dile getiren Yıldırım, “Türün akıbetine ilişkin son durum değerlendirmesinin ancak bu yılki yağmur mevsimi geçtikten sonra ilkbahar sonunda yapılabileceğini belirtiyor. Yıldırım, “Belki de henüz keşfettiğimiz ve dünyada sadece İzmir'de yayılış gösteren endemik tür eferezenesini henüz tanırken yitirmiş dahi olabiliriz” diye konuşuyor.