Giderek sıklaşan traktör kazaları tarımda iş güvenliği sorununu açığa vuruyor. Bilinçsiz ve arazi dışında tarım makinesi kullanımı insan yaşamını riske atıyor.
Geçtiğimiz 10 gün boyunca Türkiye’nin farklı bölgelerinde yaşanan traktör kazalarında 9 kişi yaşamını yitirdi, 65 kişi ise yaralandı. Üst üste gelen bu üzücü haberler, tarımda iş güvenliği ve bilinçli tarım makinesi kullanımında önemli bir sorun yaşandığını gösteriyor.
Yalnızca 22 Ağustos’tan bugüne kadar Elazığ, Kastamonu, Kocaeli, Adıyaman, Ankara, Malatya, Manisa, Amasya, İzmir, Osmaniye ve son olarak bugün Hatay ve Eskişehir’de toplam 15 traktör kazası gerçekleşti. Ancak bunlar yalnızca bildirilmiş ve “kaza” statüsünde olan vakalar.
Tarımdaki kazalar verilere yansımıyor
Tarımda genel olarak iş güvenliği eksikliğinden kaynaklanan vakaların ise takibi çok zor. Mevcut iş kazaları istatistiklerine tarım sektöründe yaşanan kazalar yansımıyor. TÜİK’in bu konudaki istatistiklerinde tarımsal alet ve makinelere ait veriler bulunuyor. Trafik kazalarıyla ilgili verilerde ise yalnızca traktör dışındaki motorlu taşıtlar göze alınıyor.
Mevcut iş kazaları istatistiklerine tarım sektöründe yaşanan kazalar yansımıyor.
İnşaattan sonra en riskli sektör
Uluslararası Çalışma Örgütü’ne göre inşaat sektöründen sonra iş güvenliği açısından en riskli sektör tarım. Tarımda meydana gelen kazaların yüzde 87’i ise tarım makinelerinden kaynaklanıyor. Tüm sektörlerdeki iş kazalarının 4’te 1’i de tarım makinelerinin neden olduğu kazalar.
Kazaların çoğu trafiğe açık alanda
Son 10 günde yaşanan 15 traktör kazasının 10’unun arazi dışında ve trafiğe açık alanda gerçekleştiği görülüyor. Bunların yalnızca 3’ü farklı taşıtların dahil olduğu kazalar. Çoğunluğuna ise traktörlerin denge kaybı, devrilme vb. sonucu yol açtığı dikkat çekiyor.
Arazi dışında kullanım alışkanlığı
Bu durum traktörlerin ulaşım ve taşıma amacıyla kullanılması sorunun tarımda başlı başına bir iş güvenliği sorunu haline geldiğini gösteriyor. Kırsal kesimde sıkça görülen bu alışkanlık kazalara davetiye çıkardığı ve insan yaşamını riske attığı gibi tarım makinelerinin kullanım ömrünü de kısaltıyor.
Traktörlerin ulaşım ve taşıma amacıyla kullanılması tarımda başlı başına bir iş güvenliği sorunu haline geldi.
İş güvenliği eğitimi şart
Traktör kazalarının işaret ettiği en önemli sorun ise kullanım ve iş güvenliği bilincindeki eksiklik. “Bu konuda öncelikle yasal düzenleme ve denetlemelerin yapılması gerekli” diyen Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nden Sibel Cevizci, “Bizzat tarım kolunda çalışacak iş sağlığı ve güvenliği uzmanları yetiştirilmeli. Ziraat Odaları ile işbirliği yapılarak üreticilerin tarım makinesi kullanımı konusunda eğitilmeleri gerekiyor” yorumunu yapıyor.