Dünyada üretilen tarım ürünlerinin yüzde 70’inin anavatanı yetiştiği bölgeden farklı. Gezegene en çok tarım ürünü armağan eden bölge ise Türkiye’yi de kapsayan Batı Asya coğrafyası.
Islah tekniklerinin süratli gelişimi ve modern üretim yöntemleri ile birlikte özellikle son 50 yılda sonucu pek çok tarım ürünü geçmişe oranla artık çok daha geniş bir coğrafyada üretilir hale geldi. İzlanda’daki muz ya da Sahra çölündeki sebze seraları bunun en şaşırtıcı örnekleri!
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) dünya genelinde yürüttüğü bir araştırma sonucu ilginç bir sonuca ulaştı. Araştırmaya göre dünya üzerinde ticari olarak üretilen tarım ürünlerinin yüzde 69’u anavatanından farklı bir bölgede yetiştiriliyor.
En cömert coğrafya Batı Asya
Bugün dünya üzerinde tüketilen tarım ürünlerinin hatırı sayılır bir kısmının kökeni Türkiye’yi de kapsayan Batı Asya coğrafyası. Yaklaşık 10 bin yıl önce Ortadoğu’da çok sayıda bitkinin kültüre alınarak tarımsal faaliyete geçilmesinin bunda önemli payı var. Buğday, arpa, zeytin, soğan, havuç, üzüm, marul, badem, fındık, üzüm, kavun, armut, susam ve mercimek gibi tüm dünyada yaygın olarak üretilip tüketilen ürünlerin kaynağı bu bölge.
Sevilen meyveler Uzak Doğu’dan
Gezegene çok sayıda tarım ürünü armağan eden bir diğer coğrafya ise Uzak Asya. İlk olarak 10 bin yıl önce Çin’de kültüre alınan pirincin yanı sıra portakal, limon, kayısı, şeftali, kivinin anavatanı bugün Çin, Kore ve Japonya gibi ülkeleri kapsayan Uzak Doğu coğrafyası. Enginar, ayçiçeği, şekerpancarı, kuşkonmaz dahil 19 temel ürününün kaynağı olan Akdeniz bölgesi ise üçüncü sırada geliyor.
Üç büyük ürünün anavatanı Amerika
Kuzey ve Güney Amerika’nın ise diğer bölgelere oranla çok daha az sayıda ürünün altında imzası var. Ancak bu iki kıta da domates, patates ve mısır gibi dünya tarımının başlıca aktörlerinin anavatanı olmanın gururunu yaşıyor.
Modern ıslah tarımı baştan yarattı
FAO’ya göre tarım ürünlerini anavatanlarından bambaşka coğrafyalara yayılmasını sağlayan en önemli faktör sürekli gelişen ıslah teknikleri. Bitki ıslahı, tarımın tarih sahnesine çıkmasından bu yana binyıllardır aralıksız süregelen bir süreç olarak görülüyor. Ancak son yüzyılda gelişen modern ıslah teknikleri, çok daha geniş çaplı ve çeşitli ürünlerin farklı bölgelerde yetişmesine olanak tanıyor.
Seracılığın ve ticaretin gücü
Tarım ürünlerinin küreselleşmesindeki diğer bir etken ise modern üretim teknolojileri. Sulama, bitki besleme, seracılık gibi alanlarda yaşanan yenilikler ilk akla gelenler. Aynı şekilde tarımsal ticaretin gelişimi de toplumları daha önce tanışmadıkları ürünlere ulaşma ve tarım faaliyetlerine adapte etme şansı veriyor.