Halka tatlıdan bitki beslemeye

Aslında hayatımın hiçbir evresinde negatif bir insan olmadım. Sektörümüzün lider dergisi tarlasera’nın bana ayırmış olduğu bu köşede ise sürekli olarak sorunlar ve negatif olaylardan bahsediyorum. Beni takip eden okurlarım ekonomik ve tarımsal sezonun gidişatı bakımından yaptığım tahminleri bilse de, genellikle eğriyi düzeltmek için çığırtkanlık yapma merakım var. Ne yapayım, duyarsız biri değilim. Yanlışın üzerine giderim… Sektörümüzde bilgisizce ve kontrolsüzce çoğalan ciddi bir kirlilik var. Bitki besleme… Üreticinin deyimiyle yaprak gübresi konusu, binlerce ruhsat dağıtılmış ve işi bilmeyen yüzlerce firmanın elinde. Öyle ki plastik paketleme malzemesi konusunda tecrübesi olan ya da dolum ünitesi sahibi herkes bu işi yapabiliyor. Koca bir yuh! Niğde’nin Çamardı ilçesinde meşhur olmuş halka tatlıları bilirsiniz. “Kârhane tatlısı” diye de bilinir hani. İşte bu tatlılara hazır şerbet tedariki yapan bir arkadaşım da bu işe girmiş. Nasıl başladığını anlatıyor: “Kardeş, yemin ederim süpermiş bu iş. Ne olacak; ben daha önce bu tatlılar için hazır şerbet şişeliyordum. Şimdi de üreyi suda üretip yaprak gübresi şişeliyorum. Aynı iş!” Tarım Bakanlığınca bu ruhsatları veren birimlere koca bir “yuh!” çekiyorum. Halka tatlıcısı olmuş başımıza bitki besleme uzmanı. Bu adama ruhsat verilmiş ve adam ilkokul mezunu. Asla küçümsemiyorum; nice ilkokul mezunlarından ciddi anlamda mesleki derslerde aldım. Ama adam bütün bitkisel ürünlere “çiçek” diyen birisi! “Şimdi hocam bunu çiçeğin üstüne püskürtüyorsun, 2 gün içinde çiçeklerin kocaman oluyor.” Demir genellikle yapraktan alınmaz Bildiğiniz gibi tarımın en önemli 4 elementi var; Azot (N), Fosfor (P), Potasyum (K) veKükürt (S). Ancak tarımda bitki besleme sadece bu elementlerle olmuyor. Demir (Fe), Magnezyum (Mg), Kalsiyum (Ca), Bakır (Cu), Mangan (Mn), Molibden (Mo) ve Bor (B) gibi farklı özellikleri olan elementler var. Her birinin detayına girerek sizi boğmayacağım, ama bazılarının özelliklerinden de bahsetmek istiyorum. Örneğin Ca; depo ömrünün uzaması, şekil bozukluklarının önüne geçme, kabuk kalınlığını arttırma ve Bor elementi ile birlikte kullanıldığında renk yapma gibi temel vazifeler görmekte olan bir besin elementidir. Ca‘nın alınma dönemi her bitkide farklıdır ve uygun zamanda uygun dozda verilmelidir. İkinci örneğim ise demir içerikli yaprak gübreleri. Bitkiler birçok besin elementini, karbondioksiti ve suyu yapraklarının üzerinde gözle görülemeyecek kadar küçük açıklıklardan alırlar. Bu açıklıklara stoma adı verilir. Fe elementi özel bir şelatlama teknolojisi ile üretilmemişse genellikle molekül çapı stomalardan daha büyük olan bir elementtir. Fe genellikle yapraktan alınamaz! Piyasada demir içerikli birçok yaprak gübresi de ruhsat almıştır. Sulama süresi çok önemli Aslında üstten atılan bu gübrelerin genel anlamda yaprak gübresi olarak adlandırılmaları da yanlıştır. Üstten uygulanan ve özel kaplama teknolojileri ile üretilen birçok bitki besleme ürünü hem yapraktan hem topraktan alınabilir. Bu ürünlerin bitkiye nasıl alınacağını bilen bir uzman, modern bir sulama sistemi ile bu ürünleri bitkiye aldırabilir. Bu noktada sulama süresi ve ürünün atış şekli çok önemlidir. Bitkiler genellikle bu tip ürünleri iki parmak eninde bir mesafeden alırlar. Sulamanın bitimine kaçıncı dakikada uygulanması gerektiğini bilmek uzmanlık ve tecrübe ister. Bu konulardan bihaber Tarım Bakanlığı herkese ruhsat vermeye devam ediyor. Sadece ürünün içeriğinin doğru olması onlar için yeterli bir kıstas. Bitkinin ağzı var ya hani, nasıl olsa alır her zaman bu besin elementlerini. Hoş; kimyagere, veterinere zirai ilaç satma yetkisi vermiş bir Bakanlığın bu konuları bilmesini beklemem de yanlış ama neyse… Yaprak gübresi ucuz olamaz Değerli üreticiler, sizlere devamlı olarak ciddi tavsiyelerde bulunuyorum. Bundan önceki yazılarımda da satır aralarında sizleri hep bilinçlendirmek için çabaladım. Bütün meslek hayatım boyunca da bunu böyle yapmaya devam edeceğim. Yaprak gübreleri, yani bitki besleme ürünleri için sizlere önemli satır başları aktaracağım. 1. Her yabancı yaprak gübresi iyi değildir. Yabancı menşeli olan ve gerçekten bu işin duayeni 10 maksimum 15 firma pazarı mızda aktiftir. 2. Bitki besleme ürünlerinin her bitkide uygulanış zamanı ve dozu farklıdır. Bu işi uygulamış, inceliğini bilen ve sizi bilinçlendirebilecek danışmanlardan bu ürünleri alınız. 3. Yaprak gübreleri ucuz teknolojilerle üretilemez. Her pahalı yaprak gübresi iyi olmadığı gibi genellikle ucuz ürünler verimli değillerdir. 4. Sıvı azot ve sıvı kalsiyum gübreleri genellikle ucuzdur. Çok özel bir kaplama teknolojisi isteyen, sorunlu bir bitkiniz/ toprağınız yoksa bu ürünleri uygulama zamanı ve dozunu iyice öğrenerek ucuzca alınız! 5. Bütün besin elementlerinin uygulama zamanından farklı dönemlerde vermek size para kaybettirdiği gibi, hastalık ve anormallikler görülmesine neden olarak ciddi verim ve kalite zararlarına yol açabilirler. 6. Yaprak gübreleri bitkinin vitaminleridir. Günümüzün yorgun, özellikle organik maddece fakir topraklarında yaprak gübresi uygulamanız zorunludur. Yaprak gübrelerini yemeğin üstüne içtiğiniz soda veya susadığınızda içtiğiniz limonata gibi düşünebilirsiniz. Bereketli ve kaliteli bir sezon geçirmeniz dileklerimle... Kıvanç ALIŞ                                                                                                                                   Ziraat Mühendisi