Bugün dünyanın her yerinde tekstil sektörünün ana hammaddesi pamuk. Ancak pamuğun sürdürülebilirliğinin olmaması, maliyetlerini arttırıyor. Bu da akla başka hammaddelerin de denenebileceğini getiriyor. Filipinli bilim insanları bunları şöyle sıralıyor; “Pamuk yerine muz sapı, ananas ve hindistan cevizi.”
Pamuk üretimi yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada maliyeti gitgide artan, yoğun bir işgücü gerektiren, üretiminde çok fazla kimyasal ve su kullanılan ve bu sebeple zahmetli bir süreç. Buna rağmen pamuk ipliği halen tekstil sektöründe en çok kullanılan malzemelerden. 2013 yılında tekstil sektöründe iplik tüketiminin üçte birini pamuk oluşturdu. Ancak global anlamda varolan bu hammadde sorunu, bilim insanlarını alternatif yollar araştırmaya itiyor. Alınan sonuçlar ise oldukça şaşırtıcı.
Filipinler muz sapından kumaş üretiyor
Filipinler Tekstil Araştırma Enstitüsü de 2012 yılında yaptığı araştırma sonucunda, sadece Filipinler’deki muz plantasyonlarının 300 bin tonun üzerinde iplik üretebileceği ortaya koydu. Muz saplarından elde edilen kumaş oldukça yumuşak ve karbon emisyonuna yol açmıyor. Araştırmacıların sunduğu verilere göre dünya üzerinde yılda en az bir milyar ton muz sapı çöpe gidiyor ve 37 kilo muz sapından bir kilo iplik üretiliyor. Bu veriler, uygun coğrafyalarda “muz sapı ipliğinden yapılan kumaşların” gelecekte çok rağbet görebileceğine işaret ediyor.
Maldivler hindistan cevizini deniyor
Filipinler’den sonra pamuk yerine farklı bir hammadde kullanma girişimi de Maldivler’den geldi. Sütü ve suyunun yanısıra hindistan cevizini kumaş üretiminde de kullanmayı deneyen Maldivlilerin bu girişimi başarıyla sonuçlandı. Hindistan cevizi kabukları ayrıca Asya’daki çoğu üretici tarafından doğal gübre olarak da kullanılıyor. Hindistan cevizi kabuğu ve volkanik bir malzemeden elde edilen kumaşı kullanmaya başlamış olan birkaç marka, bu kumaşın spor giysiler için oldukça tercih edilebilir olduğunu söylüyor.
İspanya ananas yapraklarını deri üretiminde kullanıyor
Yalnızca Asya ülkeleri değil, tarımsal yenilikleri yakından takip eden İspanyol üreticiler de pamuk yerine kullanabilecekleri hammaddeleri araştırıp ananas yapraklarının işe yaradığını keşfetti. Deriyi sepileme aşamasında içeriğinde ananas yaprağı kullanılan bir üründen faydalanan üreticiler, malzemenin ticarileştirilmesine henüz zaman olduğu belirtse de sektörün duayenleri bu ürünün, rahatlıkla deri gibi çanta ve ayakkabı imalatında kullanılabileceğini belirtiyorlar.
Tüm bunlar akla gelecekte tarım ürünlerinin değerlendirilme kriterlerinin sürdürülebilirlikleri, kullanılabilirlikleri ve işlenme maliyetlerine göre baştan belirlenme ihtimalini getiriyor. Değişen iklim koşulları ve bitki örtüleri de bu kriterlere eklenince, bugüne kadar gelmiş ezberler de bozulacağa benziyor.