Bitkiler birbirini uyarıyor

Japon bilim insanları, Amerikan Akademi ve Bilimler Dergisi PNAS’de kaleme aldıkları bir makalede, domates, tütün ve mısır gibi bitkilerin kendilerine zarar veren böceklere karşı birbirlerini uyardıklarını bildirdi. Yapılan araştırma sonucunda, bitkilerin haşerata karşı diğerinin hazırlanmasını sağlayacak bir savunma maddesinin ön aşamasını hazırladıkları gözlemlendi. Daha önce bitkiler üzerinde yapılan araştırmalarda, bazı bitkilerin zararlı böceklerin saldırılarına karşı uçucu bir kimyasal salgıladıkları ve bu salgı sayesinde aynı cins diğer bitkilerin daha kuvvetli korunma maddeleri salgıladıkları belirlenmişti. Fakat araştırmacılar bu olayın nasıl gerçekleştiğini şimdiye kadar açıklayamamıştı. Yamaguchi Üniversitesi’nde Japon araştırmacı Kenji Matsui önderliğinde yapılan testlerde, izole edilmiş ve hava akımları kontrol altında tutulan bir mekanda domates bitkileri incelendi. Japonya’da Asyalı pamuk kurdu adı verilen ve domates bitkisini yiyerek imha eden spodoptera litura isimli larvayı inceleyen araştırmacılar, larva tarafından saldırıya uğrayan bitkilerdeki (z) -3- Hexenyl-Vicianosid (HexVic) adı verilen kimyasal türünün büyük oranda arttığını saptadı. HexVic isimli madde, asya kurdu adı verilen larvanın büyümesini engelliyor. Ayrıca hava akımında yapılan incelemede de bu maddenin aslını teşkil eden (z)-3- Hexenol bulundu. Hexenol, haşerata karşı daha etkili olan HexVic’in üretilmesi için gereken ilk madde. Deney sonucunda, domates bitkisinin yalnızca kimyasal uyarı yapmadığı, aynı zamanda diğer bitkilerin ihtiyaç duyduğu daha etkili kimyasal maddenin üretimi için gerekli olan temel maddeyi de salgıladığı ifade edildi. Araştırmacılar, uyarıcı sinyalleri tütün ve mısır gibi başka bitkilerde de tespit ettiler. Hem mısır hem de tütün bitkisi, zararlı böceklerin saldırıları karşısında kimyasal bir madde salgılıyor. Hava akımı ile birlikte bu madde, henüz saldırıya uğramamış diğer bitkilere ulaşarak onları uyarıyor.