Domateste tuta kelebeğiyle mücadele

Akdeniz ülkelerinden Türkiye’ye gelen ve Aydın civarında görülen tuta kelebeği zararlısı, domates üretimini tehdit etmeye başladı. Aydın Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, bu zararlıyla mücadele başlattı. Aydın Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Salih Köksal, bilimsel adı ‘tuta absoluta’ olan tuta kelebeğiyle mücadelenin zor olduğunu ve ciddi ürün kayıplarına yol açtığını söyledi. Tuta kelebeğiyle ilgili açıklama yapan Köksal, “Zararlının erginleri yaklaşık 6-7 mm boyunda oluyor. Geceleri aktif olan zararlılar, gündüzleri yaprakların arasında saklanıyorlar. Ergin ömrü ortalama 10 gündür. Yumurtalar yaprak altına, sürgün, sap, gövde ve olgunlaşmamış yeşil domates meyvelerinin taç yapraklarına bırakılıyor. Zararlının üreme kapasitesi çok yüksek. Bir dişi, yaşam süresi boyunca maksimum 260 adet yumurta bırakabilir. Yumurtadan çıkan larva, yaprak içine girip galeriler içinde beslendiği ve hızlı ürediği için mücadelesi oldukça zor. Tuta absoluta ile mücadele yapılmadığında, domateste yüzde 80-100 oranında ürün kayıplarına yol açabiliyorlar” şeklinde konuştu. Domates güvesiyle mücadele hakkında da bilgi veren Köksal, Avrupa ülkeleri tarafından kimyevi, biyoteknik veya diğer yöntemlerin tek başına yeterli olmadığının, çözümün entegre mücadele olduğunun belirtildiğini söyledi. Aydın’daki açık domates tarlalarında Entegre ve Kontrollü Ürün Yönetimi (EKÜY) projesinin uygulandığından bahseden Köksal, proje kapsamında monitör amaçlı feromon tuzaklarının asıldığını be haftada bir kontrol edildiğini belirtti. Tuzaklarda ilk ergin görüldüğünde, üretim alanının büyüklüğüne göre en az 100 bitki kontrol edilerek zararlını yumurta ve larvası aranıyor. 100 bitkiden üçü yumurta ve larvayla bulaşıksa ilaçlama yapılıyor. İlaçlamadan 5-6 gün sonra bitkiler tekrar kontrol edilerek gerekli görüldüğü takdirde ilaçlama tekrarlanıyor. Aynı etken maddeli ilaçların arka arkaya kullanılmamasına dikkat edildiğini söyleyen Köksal, bunun sebebinin faydalı böcekleri korumak olduğunun altını çizgi. Aydın’da yaygın olarak Cyrtopeltis tenuis ve Macrolophus spp. erginleri bulunuyor ve bu erginler günde yaklaşık 100 adet tuta absoluta yumurtası tüketiyor. Köksal, bu erginlerin tuta absolutanın yoğunluğunu baskı altında tutmada önem taşıdığını bildirdi.