80’li yılların en ünlü robotlarından birisi de Voltran’dı. 5 genç ve onların kumanda ettiği robotların maceralarını anlatan bu çizgi dizinin her bölümünde en can alıcı sahne ise hep sona saklanıyordu. Tüm çocukların heyecanla beklediği sahnede bu 5 robot birleşiyor ve Voltran adında dev bir robota dönüşüyordu. Voltran’ın yenilmez bir robot olması bölümün mutlu sonla bitmesini de kaçınılmaz kılıyordu.
Aşılamanın geçmişi hem eski hem yeni
Tarımın Voltran’ına ise aşılı fide deniyor. Aşılama mantığının tarihinin milattan önce 1000 yılının Çin medeniyetine kadar dayandığı söylense de bugünkü anlamıyla aşılama tekniğinin geçmişi o kadar da eski değil. Göz aşısı, kalem aşısı gibi farklı tekniklerle farklı bitkilere uygulanan bu mantık, temelde bitkinin belli bir kısmını başka bir bitkiye biyolojik olarak ‘tutturulması’ prensibine dayanıyor.
Oyuna 1-0 önde başlamak
Yabani türlerden alınan ve “anaç” adı verilen güçlü bitki kökleri ile yetiştirilmek istenen ticari çeşide ait gövdenin bir araya getirilmesi aşılı fideyi oluşturuyor. Fideliklerde özel ortam ve tekniklerle birbirine bağlanan anaç ve çeşit, üreticinin eliyle toprağa kavuştuğunda artık yepyeni bir bitki kaynağı haline geliyor. Fungal, bakteriyel veya viral hastalıklara karşı kazanılan dayanım, ürünün oyuna 1-0 önde başlamasını sağlıyor.
"Aşılı fide hastalanmaz" yanılgısı
Bereket Fide Eğitim Sorumlusu Gülseren Göl, "Bazı üreticilerimiz aşılı fideyi diktiklerinde arkalarını dönüp hiçbir uygulamaya yapmayacaklarını düşünüyorlar. Bu anlayış kırılırsa aşılı fidenin geleceği açık" şeklinde konuşuyor. Fidepark İşletme Müdürü Bekir Özcan da "Bu işe ilk başlayan kuruluşlar üreticiyi ikna etmek adına onu bütün sorunlardan kurtulacağına inandırdı. ‘Aşılı fide hastalanmıyor, en çok verimi veriyor, en kısa sürede ürün veriyor’ diye düşünen üretici beklentilerini yüksek tuttuğu için bazen aldığı fide normal fide ile aynı performansta çıktığında şok oluyor" diyor.
Doğru anaç ve doğru uyum gerekli
"Üretici açısından birinci ölçüt fiyat. Belki önceki senelerde aşılı fidenin fiyatlarının yüksek olması üreticiyi uzak tutuyordu. Ama tekniğin kendini ispatlaması ve fiyatların da yavaş yavaş minimuma düşüyor olmasından dolayı üreticinin aşılıya eğilimi fazlalaştı" diyen Has Fide İşletme Müdürü Erdal Sarıtoprak, "Aşılamanın henüz 5-6 yıldır yapılmasından dolayı, üreticinin aklında mevcut çeşitlerle kısıtlı bir izlenim var. En doğru anaçlar ve en iyi uyum sağlanırsa aşılı fide oranı da yüzde 100’ü bulacaktır" yorumunu yapıyor.