FAO desteğiyle yapılan saha çalışmaları, Orta Anadolu koşullarında damla sulama sistemlerinin hangi üründe ne kadar enerji tasarrufu sağladığını ortaya koydu.
Modern tarım sulama alanında üç konseptin üst düzeyde bir araya gelmesi anlamına geliyor: Verimlilik, tasarruf ve sürdürebilirlik. Bu üçlemeyi sağlamanın yolu ise teknolojik dönüşüme paralel olarak sulama anlayışında da köklü bir değişimden geçiyor. Bu dönüşüm sağlandığında, tek bir damla suyu bile boşa harcamaksızın geçmiş verim düzeylerinin de üstüne çıkmak mümkün oluyor.
Ancak modern sulamada “tasarruf” sözcüğünün birden fazla anlamı var. Teknolojiyi temel alan sulama sistemlerinde suya paralel olarak işgücü ve enerji kullanımı da en düşük seviyeye çekiliyor. Tüm bu kaynakların en etkili şekilde kullanan üreticiler modern sulamaya yaptıkları yatırımın karşılığını da misliyle almayı başarıyor.
Şekerpancarı ve mısırda oyun baştan kuruluyor
Elbette modern sulamanın yarattığı bu farklar söz konusu yönteme, bölgeye ve ürüne göre değişiyor. Bunun için de böylesi yatırımları gözü kapalı değil hesap ederek gerçekleştirmek gerekli. Tarla bitkileri bakımından Türkiye’nin en önemli tarımsal havzalarından olan Konya-Karaman bölgesinde yapılan bir çalışmalar, damla sulama sistemlerinin bölge tarımındaki başarı düzeylerini somut verilerle ortaya koydu.
Birleşmiş Milletler (FAO) Gıda ve Tarım Örgütü, Tarım ve Orman Bakanlığı ve Selçuk Üniversitesi Konya Teknokent işbirliğindeki proje kapsamında 2019-2020 yılları boyunca 28 farklı noktada kurulan damla sulama sistemleri ile şekerpancarı, danelik mısır ve silajlık mısır üretimi gerçekleştirilerek gözlem yapıldı.
Konya’nın Cihanbeyli, Emirgazi, Ereğli, Karapınar ve Sarayönü ilçelerinin yanı sıra Karaman’ın Merkez ve Ayrancı ilçelerinde her biri 2,5 hektar genişliğindeki arazilerde yapılan üretimler sonucunda, modern tekniklerle sürdürülen sulama programlarının enerji yönünden de neredeyse suda olduğu oranda tasarruf sağladığı görüldü.
Dörtte bire yakın elektrik tasarrufu mümkün
Buna göre şekerpancarında programlı damla sulama yöntemi, geleneksel sulama uygulamalarına kıyasla yüzde 25,5 oranında su tasarrufu, yüzde 23,2 oranında da elektrik enerjisi tasarrufunu mümkün kılıyor. Aynı şekilde danelik mısırda sudan yüzde 23,5, elektrikten ise yüzde 23,9 tasarruf sağlanıyor.
Bölge için bir diğer önemli üretim kalemi olan silajlık, yani yemlik mısırda da benzer bir tablo söz konusu. Programlı damla sulama ile silajlık mısırda yüzde 20,1 daha az su ve yüzde 16,4 daha az elektrik harcayarak istenen üretim rakamlarına rahatlıkla ulaşmak mümkün.
Damla sulama verimde de artış sağlıyor
Modern sulama yöntemleri tüm bu ürünlerde yalnızca üretim girdilerinde değil verimde de fark yaratıyor. Proje kapsamında uygulanan damla sulama programlarıyla silajlık mısırda tam yüzde 32,9 oranında daha fazla verim elde edildi. Verim artışı danelik mısırda yüzde 29,2 olurken, pancardaki şeker veriminde ise yüzde 9 oranında avantaj sağlandı.