Rusya’nın Türkiye’den yapılan domates ithalatında uyguladığı kota 3 ay içinde ikinci kez attırılarak 300 bin tona çıkarılacak.
Türkiye’nin geçmiş yıllardan bugüne tarımsal ihracat verilerine bakıldığında pek çok ürüne ve ülke profillerine dair yıllar içindeki dönüşümü gözlemek mümkün. Ancak çoğu geniş zamana yayılan tüm bu süreçler arasında çok daha keskin bir değişim hemen göze çarpıyor. 2015’ten 2016’ya geçerken Rusya’nın ithalatçı ülke listelerinde en üst sıralardan bir anda yok oluverdiği o tarihten bu yana domateste ihracat tablosu bir daha eski haline dönebilmiş değil.
2015 Kasım’ında yaşanan “uçak krizi”nin ardından Rusya’nın pek çok üründe Türkiye’den yaptığı alımı kesmesi, özellikle sebze ihracatında son yılların en büyük şok etkisi yaratan olayı olmuştu. 2016 ve sonrasındaki süreçte iki ülke arasındaki tarımsal ticarete dair gelişmeler siyasi gündemle adeta paralel hale gelmiş ve pek çok üründe yasaklar zaman içinde kaldırılmıştı.
Her yıl aynı dönem aynı kaygı ile geçiyor
Ancak hem Türkiye’nin toplam sebze ticareti hem de Rusya’ya gönderilen ürünler arasında en büyük ekonomik paya sahip domateste ihracatında kapılar adeta milim milim açılabildi. İlk olarak 2017 yılında 50 bin tonluk bir kota ile yeniden başlayan ihracatın bu kısıtlı hacmi elbette sembolik düzeydeydi. Geçen 4 yıl içinde bu kota 4 kez arttırılırken, domates ihracatçıları için her yıl kotanın dolduğu tarihlerde adeta kaygı ve beklentiyle özdeş hale geldi.
Rusya ile normale dönüşün sinyali mi?
İhracatçı birliklerinin kota uygulamasının tamamen kaldırılması yönündeki talebi henüz karşılığını bulmasa da, her seferinde 50 bin ton arttırılan ithalat sınırlamasında gevşeme süreci hızlanmaya başladı. Son olarak Ocak ayı sonlarında 200 bin tondan 250 bin tona yükseltilen kotada henüz 3 ay geçmeden bir genişletme kararı daha alındı.
Kotanın dolmasına 15 bin ton kala
Rusya hükümetinin internet sitesinde yapılan duyuruya göre Rusya Tarım Bakanlığı Türkiye’den yapılan domates ihracatında mevcut kotanın 300 bin tona çıkarılmasını teklif etti. 4 Nisan tarihi itibariyle Türkiye’den Rusya’ya taze ve soğutulmuş domates ithalatının 234 bin 372 tona ulaştığı notunun yer aldığı açıklamada ülkeye Türkiye’den yapılan domates tedarikinin kesilmesini önlemek amacıyla yasal değişikliğe ihtiyaç duyulduğu belirtiliyor.