Lezzeti ve aromasıyla ün salan kayısı Anadolu’nun göz bebeği tarım ürünlerinden biri. Ancak bitkiye gelen hastalıklar bir yandan ağaca zarar verirken bir yandan da meyvenin gelişimini ve kalitesini olumsuz etkiliyor.
Kayısı ağaçlarına zarar veren birçok hastalık var. Ancak bazıları tam bir kayısı düşmanı! Yaprak delen (çil) hastalığı (Coryneum beijerinckii) bitkinin tomurcuk, yaprak, sürgün ve meyvesinde beliriyor. Yaprak yüzeyinde delikler oluşmasından dolayı ağaçta gerileme yaşanması oldukça mümkün. Ayrıca meyveler henüz körpeyken dahi hastalık yüzünden gelişemiyor.
Hastalığın yayılmasındaki en önemli kaynak ise yaşlı ve hasta tomurcuklar ile zamklar. Bu nedenle hastalıklı ve yaralı tomurcuklarla dal ve sürgünlerin budanarak bahçeden uzaklaştırılması gerekiyor. İşin zirai ilaçla mücadelesi ise bahar aylarında yapılıyor.
Çiçek monilyası hastalığı
Özellikle son yıllarda daha fazla görülmeye başlayan monilya hastalığı da kayısının önemli düşmanlarından biri. Enfeksiyona uğramış çiçeklerin kahverengiye dönüşmesine, ilerleyen zamanlarda ise kurumasına yol açan hastalık, ağaçtan alınan verimin büyük ölçüde önüne geçiyor.
Monilya ile mücadelede en kritik yıllar, yağışın ve dolayısıyla nemin fazla olduğu dönemler. Bu zamanlarda büyük bir kayıpla karşılaşmamak için enfekte olmuş yaprak, sürgün ve dalların kesilerek imha edilmesi gibi kültürel önlemlerin sıklaştırılmasında fayda var. Kimyasal mücadele ise özellikle çiçeklenme döneminde yapılıyor.
.jpg)
Armillaria kök çürüklüğü hastalığı
Kayısının mağdur olduğu bir diğer hastalık da armillaria kök çürüklüğü hastalığı (Armillaria mellea). Hastalıklı ağaçların kök ve kök boğazında, kabuk dokusu ile odun dokusu arasında beyaz renkli bir tabaka oluşuyor ve bu daha sonra beyaz renkli süngerimsi dokuya dönüşüyor. Hastalık bitkide sürgün oluşumunu azaltıp, yaprakları döküyor. Ardından dallarla birlikte ağacı tamamen kurutuyor.
Mücadele yöntemi olarak kuruyan ağaçların kökü en ince köklerle birlikte sökülerek kendi çukurunda yanmamış kireçle üzeri kapatılarak yapılıyor. Eğer hastalık bahçenin belli bir kısmında görülüyorsa hastalıklı ağaçların çevresini hendekle çevirmek gerekiyor. Ayrıca ağaçların sağlıklı gelişmeleri için derin dikimden ve aşırı sulamadan kaçınmak burada önemli bir husus.
Cytospora kanseri hastalığı
Cytospora kanseri hastalığı ise (Cytospora cincta) gövde, ana dal ve yan dallarda kanser, daha ince dallarda ise kuruma ve geriye doğru ölüm şeklinde ortaya çıkıyor. Daha çok ilkbahar ve sonbaharda yaralardan bulaşıp, kış donları sırasında oluşan kabuk çatlaklarından ve sonbaharda dökülen yaprak üzerinden geçiyor. İlkbahardaki bulaşmalar sonucunda daha kısa fakat daha çökük kanserler oluşuyor ve bunların birçoğu aynı yıl içinde kapanabiliyor. Ancak sonbahar ve kışın oluşan kanserler daha yavaş yayılarak dalların kurumasına yol açıyor.
Özellikle kış ve ilkbahar donlarından zarar görmüş ağaçlarda meydana gelen enfeksiyonlar çok sayıda meyve veren dalın kurumasına neden olduğundan üreticiye önemli verim kayıpları yaşatıyor. Bu hastalığın zirai ilaçla mücadelesi ise maalesef yok. Ancak bahar aylarında bordo bulamacı uygulaması ve enfekte dalların budanması hastalığı azaltmaya yardımcı olabilir.