Salgına karşı alınan ekonomik önlemler henüz tarımdaki belirsizliğe cevap olamadı. Üreticilerin talepleri ek bir pakete olan ihtiyacı işaret ediyor.
Koronavirüs salgını tüm dünyaya ve Türkiye’ye olağanüstü günler yaşatıyor. Salgının daha da büyümesini önlemek için alınan önlemler tüm ekonomileri şimdiden derinden etkilemeye başladı. Önümüzdeki günler daha da radikal değişimlere gebe.
Sosyal yaşamın ciddi oranda kısıtlandığı bugünlerde pek çok sektörlerde de üretimler yavaşlamış durumda. Tarım hariç! Çünkü tarım arazileri ne koronavirüs, ne de olağanüstü durum dinliyor. Ama bu elbette tarımın süreçten etkilenmeyeceği anlamına gelmiyor. Çünkü tarımsal üretimin tüm süreçleri küresel ekonominin, tüm aktörleri de yaşamın tam da içinde.
Acil önlemlerde tarım nasıl yer buldu?
Türkiye’nin salgına karşı aldığı acil önlemler arasında tarıma dair kararlar da yer aldı. Önce sosyal izolasyon koşulları gözetilerek destek başvuru tarihleri uzatıldı, ardından binlerce üreticiyi ilgilendiren icra ve iflas işlemleri geçici olarak durduruldu ve 2019 desteklerine ekleme yapıldı. Bu süreçte pek çok tarım ürününde arz sorunu yaşanmayacağına dair açıklamalar da üst üste geldi.
Ancak geçimini tarımdan sağlayan herkes için önümüzdeki günlerin ne getireceği belirsiz. Koronavirüsün ekonomik etkilerine karşı Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi’nde tarıma ve üreticilere özel önlemlerin yer almaması bu belirsizliği daha da arttırdı.
Elektrik ve sulama borçları da ertelensin
Dün bir açıklama yapan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, “Salgın nedeniyle çiftçimizin üretimden çekilmemesi için gerekli önlemleri alıyoruz ve almaya devam edeceğiz” diye konuştu. Ancak tarım cephesinden somut adım atılmasına dair artan talepler henüz net bir karşılık bulmuş değil.
Üretici ve tüketicinin korunacağı yeni bir pakete ihtiyaç olduğunu söyleyen Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, mevcut koşullarda tarımın “birinci öncelik” olması gerektiğini belirtiyor. “Üretimin sürdürülebilirliği için bir defaya mahsus faizsiz kredi verilmeli” diyen Bayraktar, “Üreticilerin elektrik ve sulama borçları da faizsiz olarak ertelenmeli” diye konuşuyor.
Ek önlem paketine ihtiyaç var
Antalya Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp de borç ve icra takipleriyle birlikte üretici Bağ-Kur’larının da ertelenmesi gerektiğini dile getirdi. “Vadesi Mart, Nisan ve Mayıs olan zirai kredilerin geri ödemesi en az 3 ay faizsiz ertelenmeli” diyen Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Yönetim Kurulu Başkanı Savaş Akcan ise, “Tarım işletmelerinin finansman kaynaklarına ulaşması için ek önlem paketi açıklanabilir” şeklinde konuştu.
2021 destekleri bu yıl içinde ödenmeli
Üreticilerin önlerini görmekte zorlandığına dikkat çeken Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO), Tarım Kredi Kooperatifleri ve bankaların üretici borçlarını yeniden yapılandırılmasını ve 2020 yılı için faiz alınmamasını talep etti. ZMO’dan yapılan açıklamada ayrıca 2020 desteklerinin 2021 yılına sarkıtılmadan ödenmesi gerektiği belirtiliyor.