Domates cüce çalılık virüsü üzerine yaptığı çalışmayla hem bitki hem de genetik biliminde çığır açan İngiliz bilim insanı Norman Pirie 111 yıl önce bugün doğdu.
Bugün 1 Temmuz, İngiliz biyokimyacı ve virolog Norman Wingate Pirie’nin doğum yıldönümü. Bitki hastalıkları üzerine yaptığı çalışmalarla modern bitki bilimine büyük katkılar sunan Pirie, özellikle DNA ve RNA’nın yapısının anlaşılmasında büyük rol oynayan araştırmalarıyla biliniyor.
Virüs izolasyonu keşfi ile tarihe geçti
1907 yılında İngiltere’nin West Sussex bölgesinde doğan Pirie, ilk olarak Cambridge Üniversitesi’nde Bruselloz hastalığı, patates virüsleri ve tütün mozaik virüsü üzerine incelemeleri ile bilim çevrelerinde adından söz ettirdi. 1940 yılında Biyokimya Bölümü başkanlığına geldiği Rothamsted İstasyonu’nda başlattığı yenilebilir proteinlerin bitki yapraklarından ayrıştırılması çalışmalarını ise uzun yıllar sürdürdü.
Pirie’nin bitki virüsleri üzerine yaptığı araştırmalar, DNA ve RNA’nın keşfi ile çağ atlayan modern genetik biliminde başat bir rol oynadı. İlk olarak 1935 yılında tespit edilen domates cüce çalılık virüsünün (TBSV) izolasyonu sayesinde virüslerin kristalize edilebileceğini kanıtlayan Pirie, 1971 yılında Copley Madalyası’na layık görüldü.
En eski yaşam formu teorisi
Yeryüzünde yaşamın başlangıcı olduğu varsayılan ilk yaşam formu olarak tanımlanan “eobiont” tanımını ortaya çıkaran kişi olan Pirie, 1972’de emekli olduktan sonra da yaprak proteinlerindeki beta karoten maddesi üzerine araştırmalarına devam etti. Savaş karşıtı çabalarıyla da bilinen ve uzun yıllar Nükleer Silahsızlanma Kampanyası’nın (CND) başkanlığını yürüten Pirie, 1997 yılında hataya veda etti.
Domates cüce çalılık virüsü nedir?
Domates bitkisinin yaprakları üzerinde oluşan lezyonlar ile ilk belirtilerini gösteren domates cüce çalılık virüsü, ilerleyen aşamalarda yaprakların sarıya dönmesi ve dökülmeye başlamasına neden oluyor. Bir süre sonra bitkide çalıya benzer bodur bir görünüme yol açan hastalığın fide aşamasında görülmesi durumunda ise bitkinin ölümüyle sonuçlanması oldukça yaygın.