Mezunları arasında Mehmet Akif Ersoy’un da bulunduğu Halkalı Ziraat Yüksek Okulu, Türkiye’de tarım eğitiminin en önemli sembollerinden biri.
Türkiye’de tarımsal eğitimin mihenk taşlarından biri olan Halkalı Ziraat Yüksek Okulu’nun kuruluşundan bu yana 125 yıl geçti. Okulun köklü tarihi ülke tarımının tarihini de özetler cinsten.
Tarım okullarının açılması, 19. yüzyılda Osmanlı devletinin tarımda modernleşme çabalarının bir ürünü olarak kurulan Ziraat Meclisi ve Ziraat Bakanlığı’nın öncelikli hedeflerinden biriydi. Ancak bu çabaların ilk ürünü olarak 1848 yılında İstanbul-Yeşilköy’de açılan Ziraat Talimhanesi altyapı sorunlarından dolayı varlığını yalnızca 4 yıl sürdürebilmişti.
Bir tarih böyle başladı
1878 yılına gelindiğinde ise Tarım Bakanlığı bünyesindeki Ziraat Müdürlüğü’nün başındaki isim olan Amasyan Efendi, yeni bir tarım okulu açılması fikrine öncülük etti. 1883 yılında Büyük Halkalı Çiftliği’nin satın alınmasıyla hummalı bir çalışma başladı.
Ertesi yıl yayınlanan düzenleme ile okulda yeni tarım yöntemlerine dair teorik derslerin yanı sıra bu yöntemlerin pratik olarak uygulanması esas alındı. 3 yıllık eğitim verecek olan okul 90 öğrenci kapasiteli olacak ve 16-22 yaş arası gençler başvurabilecekti.
Avrupa’daki eğitim örnek alındı
Halkalı Zirai Mektebi nihayet resmi olarak 13 Ekim 1892 yılında tarım eğitime başladı. Avrupa örnek alınarak oluşturulan müfredatta bahçıvanlık, bağcılık, tohum ekme, ürün toplama ve zirai aletler gibi uzmanlık alanlarının yanı sıra fizik, kimya, astronomi gibi temel bilimler de yer alıyordu.
Biyolojik mücadele burada başladı
Mezunları arasında Türkiye tarımına adını yazdırmış pek çok tarım uzmanının yanı sıra Mehmet Akif Ersoy gibi isimler de bulunan Halkalı Ziraat Yüksek Okulu, Türkiye’de biyolojik mücadelenin gelişimi gibi pek çok alanda önemli roller üstlendi.
Meslek lisesi olarak hizmet verdi
Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla eğitime ara verilen okul o tarihe kadar her yıl ortalama 20-30 mezun veriyordu. Savaşın ardından varlığını zorluklarla sürdüren okul 1928’de yeniden yapılanmaya girdi ve 5 yıl sonra Ankara’da Ziraat Fakültesi’nin açılması üzerine Ziraat Meslek Lisesi’ne dönüştürüldü.
Ve 2000’ler…
Uzun yıllar bu formatta eğitimini sürdüren okul 2001-2002 öğretim yılından itibaren Zirai Üretim İşletmesi ve Peyzaj Meslek Lisesi adıyla peyzaj ağırlıklı eğitim vermeye başladı. 2005 yılında Bakanlar Kurulu Kararı’yla kapatılmasının ardından ise Tarımsal Yayım ve Hizmetiçi Eğitim Merkezi Müdürlüğü kuruldu.
2011 yılında yoğun tartışmalar eşliğinde özel bir üniversite bünyesine devredilen okul, ülke tarımının gelişiminin canlı tanığı olarak başta ziraat mühendisleri ve eğitimcileri olmak üzere herkes için büyük bir anlam taşıyor.
Halkalı Ziraat Yüksek Okulu’nun kuruluşuna ve köklü tarihine dair çarpıcı ayrıntıları Aylık Tarım ve Kültür Dergisi tarlasera’nın Mayıs sayısında okuyabilirsiniz.