Tüketici tercihleri değiştikçe meyve üretiminde ezberler bozuluyor. tarlasera narenciye, karpuz, armut gibi ürünlerle aranan yeni özellikleri inceliyor.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de meyve tüketiminde yepyeni bir değişim rüzgârı esiyor. Üreticiden tüketiciye pazarın birçok halkası ürünlerde bir takım yenilik ve farklılıklar talep ediyor. Narenciye ürünlerinde ailenin reisi portakalın tahtı sallanıyor, büyük boyutlu karpuzlar pazarda etkisini kaybediyor, kirazda geççi çeşitler bir adım daha öne çıkıyor ve armutta çeşit seçimi çok daha önemli hale geliyor.
Bu değişimlerin temelinde üretim kolaylıkları, tüketim alışkanlıkları ve yeni beslenme reçeteleri yatıyor. Tüm bu gelişmelerin meyve bahçelerindeki ürün desenine etkisi su götürmez bir gerçek.
Narenciyede büyük dönüşüm
Bugüne dek portakalın liderlik koltuğunda oturduğu ürün grubunda, mandarin ve limonun yükselişi dengeleri değiştirecek gibi duruyor. Kolay soyulması, aroma yönünden zengin ve çekirdeksiz olması gibi etkenler meyve tabaklarında mandarini çok daha tercih edilir kılıyor. Dış pazarda yoluna emin adımlarla devam eden limonun da büyüyen ve geniş bir yelpazeye yayılan endüstriyel alanıyla üreticisinin yüzünü güldürmeyi başardığı görülüyor.
Limon sanayi desteği ile büyüyor
“Mandarin yayılan sezonu, kolay tüketilebilir olması, lezzet ve albenisi ile ön plana çıkarken; portakal ve limon stabil durumda. Greyfurtlarda ise dış pazardaki talep daralmasına da bağlı olarak ciddi ağaç sökümleri görülüyor” diyen Hekagro Genel Müdürü Enis Hekimoğlu’na göre Tango, Mandalete ve Bella gibi orta ve geççi mandarin çeşitleri de pazarın yıldızı olma yolunda.
Narenciyede taze tüketim dışında kurutulmuş, konsantre ve endüstriyel alanlarda gelişmelerin kaçınılmaz olduğunu söyleyen Hekimoğlu, “Özellikle limonun endüstri alanında tüketimi daha ön plana çıkacak” diye konuşuyor.
Çekirdek aile çekirdeksiz karpuz arıyor!
Kişi başı tüketim oranıyla 7’den 70’e herkesin sevdiği bir ürün olarak kabul görse de, karpuz da bugünlerde lezzet ve boyut yönünden tüketicisinin taleplerini karşılamakta zorlanıyor. Geçmişte karpuz dendiğinde ilk aklan gelen büyük boyutları olurken, şimdilerde küçülen aile yapısıyla öğünlük olarak tüketilebilecek küçük boyutlar ve çekirdeksiz çeşitler revaçta.
İri karpuzun üretimi azalıyor
Geçmiş yıllarda daha çok iri karpuzlar pazarlarda tercih edilirken, günümüzde daha çok 7-11 kg’lik ürünlerin rağbet gördüğünü söyleyen Nunhems Bölgesel Ürün Gelişim Sorumlusu Ufuk Uyar, “Hâlihazırda ülkemizde daha çok tercih edilen karpuz, ala desenli dediğimiz aslında Crimson Sweet tipinde olan karpuzlar. Bunları oval, yuvarlak ve oblong (uzun-yassı) şeklinde de ayırabiliriz. Oblong karpuz, yıllar geçtikte üretimini azalttı ve artık belirli bölgelerde üretiliyor” diyor.
Kiraz yeşil saplı ve sulu olmalı
Pazara erkenden giren ham kirazlar da tüketicilerin ürüne olan ilgisinin azalmasına neden oluyor. Öte yandan organik tarım kiraz üreticilerine de yeni bir pazarın kapısını aralıyor. Özellikle ihracat alanında organik kirazlara yönelik talep oldukça yüksek.
“Türkiye’de ve diğer ülkelerde tüketiciler iri, sert, dayanıklı ve sulu kirazı talep ediyor” diyen Alara Fidan ve Alanar Meyve Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Taner, “Koyu kırmızı, bordo veya siyah renkli; tatlı, lezzetli kiraz beğeniliyor. Sap kalınlığı ve yeşil olması ise tazelik simgesi olduğu için önemli. İhracat için kiraz üretiminde 0900 Ziraat, Kordia, Regina, Royal King, Sweet Heart çeşitleri tercih ediliyor” bilgisini veriyor.
Deveci armudunun cazibesi azalıyor
Çeşit sayısı Türkiye’de 600’ü geçen armutta ise başroldeki türler Deveci ve Santa Maria. Hasat Tarım’dan Hüseyin Polat, Santa Maria’nın bir adım daha önde olduğu görüşünde: “Deveci armudu büyük boyutları ve girintili, çıkıntılı görüntüsü ile artık tüketicileri cezbetmiyor. Santa Maria ise hem boyutlarıyla kolay tüketilebilir oluşu hem de erken hasat edilmesi ile üreticilerin ve tüketicilerin ilk tercihi.”
Değişime ayak uydurmak gerek
Narenciye, karpuz, kiraz ve armudun gelişim seyrinde bu meyveler artık yeni yüzleriyle tüketicilerin karşısına çıkıyor. Yeni durumdan çıkarılacak ders ise açık: Talepleri zamanında okumak ve değişime hızlıca ayak uydurmak şart!