Domateste ihracat umutları Mayıs sonuna devredilirken, Rusya yollarına çıkamayan salatalık ve patlıcanlar üreticilerin ellerinde kaldı.
Türkiye-Rusya zirvesinden beklenen haber gelmedi ve taze sebzede ihracat yasaklarının bir süre daha devam edeceği anlaşıldı. 1,5 yıl içinde 1 milyar dolara yaklaşan zarardan geri dönüş için beklentiler 22 Mayıs’ta İstanbul’da gerçekleşecek Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü zirvesine ertelendi.
Üretici fiyatları hızla düşüyor
Herke uçak krizi öncesinde ihracatın yüzde 57’sinin Rusya’ya yapıldığı domatesi konuşurken taze sebze pazarının diğer büyükleri olan salatalık, patlıcan ve biberde yaşanan sıkışma da ciddi boyutta. 2016 Ocak ayından bu yana Rusya yolları kapanan patlıcan ve salatalıkta baharla birlikte fiyatlar da hızla düşmeye başladı.
Biberde gelir kaybı yüzde 80’e ulaştı
Nisan ayı içinde sivribiberde üretici fiyatları yüzde 80 oranında düşerken onu yüzde 70 ile patlıcan, yüzde 63 ile de salatalık izledi. Alanya Ziraat Odası Başkanı Turgut Musluoğlu, ürününe alıcı bulamayan ve maliyetini karşılayamayan üreticilerin patlıcan ve salatalıkları çöpe dökmek zorunda kaldığını belirtiyor.
Özellikle Rusya pazarına özel olarak üretilen dikenli hıyar gibi ürünler ciddi boyutlara ulaşırken Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, “Rusya’nın vergiler yoluyla kendi üreticilerini korumasına belli sezonlarda müsaade edeceğiz” açıklamasını yaptı.
Fas pazarda Türkiye’yi geçti
Tüm bunlar olurken domateste ise grafik tersine işledi ve Mayıs ayında gıda ürünleri arasında pazar fiyatı en çok artan ürün yüzde 31 ile domates oldu. Geçtiğimiz 1,5 yılda Rusya domates pazarındaki birinciliğini Fas’a kaptıran Türkiye’nin alternatifleri arasında ise Belarus, Ukrayna ve Irak ön plana çıktı. Bu dönemde Belarus’a yapılan domates ihracatı 5 kat, salatalık ihracatı ise yüzde 64 arttı.
Diğer ürünler ön plana çıkarılmalı
Antalya Toptancı Hali Yaş Meyve Sebze Komisyoncuları Başkanı Cüneyt Doğan, alternatif pazarlar bulmak dışında tek çözümün yasakların kalktığı narenciye, soğan, karnabahar, brokoli gibi ürünlere ağırlık vermek olacağını dile getiriyor.