İnşaat projeleri İstanbul'un bostanlarını bir türlü rahat bırakmıyor. Dünya Kültür Mirası Listesi’ndeki tarihi Yedikule bostanlarına bir kez daha iş makineleri girdi.
Tarihi Yedikule bostanları bir kez daha yıkım tehdidiyle karşı karşıya. 1500 yıllık bir tarihe sahip bostanlarda maruldan mısıra kadar çok çeşitli üretim yapan üreticilerin depo olarak kullandığı barakalar geçtiğimiz gün belediye ekiplerince yıkıldı.
Üreticiler, mahalleliler ve mimarlardan avukatlara kadar yıkımı durdurmak isteyen kişiler zabıtanın sert müdahalesiyle karşılaştı. Şu anda bostanların çevresine yerleştirilen iş makineleri yıkımın devam edeceğine dair ipucu veriyor.
İlk yıkım girişimi 2013 yılında
UNESCO’nun 1985 yılında Dünya Kültür Mirası Listesi’ne dahil ettiği Yedikule bostanlarında ilk yıkım girişimi 2013 yılında yaşanmıştı. 2013 Temmuz’unda “Yedikule Kapı ile Belgrad Kapı Arasında Kara Surları İç Koruma Rekreasyon Projesi” adı altında bölgeye yapılmak isteyen “havuzlu park” projesi için bostanların bir kısmı tahrip edilmişti.
Kuşaklardan beri üretim yapılıyor
O tarihe tarlasera Yedikule bostanlarını ziyaret etmiş ve üreticiler ile Yedikule Bostanlarını Koruma Girişimi üyeleriyle görüşmüştü. İlerleyen günlerde bostanlarda yapılmaya başlayan tarım ve Osmanlı Tarihi atölyeleri gibi etkinliklerle duyarlılık artmış ve ilerleyen günlerde projeden vazgeçilmişti.
Bostan üreticileri, kendileri ve ailelerinin yaşam kaynakları olan bostanlarda kuşaklardan beri üretim yapıyor. Burada üretilen ürünler aynı zamanda semt pazarlarında satılarak bölge sakinlerinin ihtiyacını karşılıyor.
Kuzguncuk bostanı da aynı kaderden döndü
Yedikule Bostanları İstanbul’un yıkım ile tehdit edilen tek tarım alanı değil. 2014 yılında Üsküdar’da bulunan 700 yıllık Kuzguncuk bostanında da yapılan ihalenin ardından Üsküdar Belediyesince ağaç kesimine başlanmıştı.
Gösterilen tepkinin ardından Belediye ile üreticiler ve Kuzguncuklular Derneği işbirliği yapmış ve 17 dönümlük bu arazinin bostan olarak kalmasına karar verilmişti. Hazırlanan Kuzguncuk Bostanı Projesi ise arazinin düzenlenerek hobi bahçeleri eklenmesiyle 2015 Nisan’ında devreye girmişti.
Piyalepaşa bostanında emsal karar
Beyoğlu’nda bulunan Piyalepaşa Camisi’nin yanında bulunan 6,5 dönümlük bostan ise geçtiğimiz Haziran ayında otopark projesine konu oldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesince şehrin son cami bostanı olan 450 yıllık Piyalepaşa bostanının yerine yapılmak istenen yer altı otopark projesi için mecliste soru önergesi verilmiş ve Ekim ayında proje İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından iptal edilmişti.
Semt pazarları için ucuz ve taze gıda
Çoğu Bizans ve Osmanlı döneminde kurulmuş İstanbul’un kent bostanları benzersiz bir tarihsel ve kültürel değere sahip. Aynı zamanda küçük çaplı olsa da burada üretilen ürünler bulundukları semtin pazarlarında tüketicilere ulaştırılıyor.
Şehir merkezinde bulunan az sayıda tarım alanında taze gıda üretilmesi, hem geçimini bu yolla sağlayan üreticiler hem de ucuz ve taze gıdaya ihtiyaç duyan şehir sakinleri için büyük önem taşıyor. Ancak inşaat projeleri İstanbul’un bostanlarını bir türlü rahat bırakmıyor.