Kalite var üretim yok!

Badem, Anadolu'da yetiştirilen en eski meyve türlerinden biri. Karadeniz hariç tüm bölgelerde üretiliyor. Besin değeri, ağırlık, yağ oranı verileri göz önüne alındığında Türkiye'de yetiştirilen bademlerin kalitesi ortalamanın üzerinde. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretilen mahsulün kalitesine rağmen pazarının darlığına dikkat çekiyor. Bayraktar, "Kilogramı 75 TL'den, yani Amerika iç bademinin 2 katı fiyata satılan Datça iç bademinde tek sorun yetersiz üretim" diyor. Bayraktar sözlerine şu verileri ekliyor: “Bademde satış değeri yüksek ve pazara konu olanı iç bademdir. Uluslararası Fındık ve Kuru Meyve Konseyi’nin (INC) 2012 verilerine göre dünyada 1,06 milyon ton iç badem üretimi var. ABD, 834 bin ton iç badem üretimi ve üretimdeki yüzde 79 payla ilk sırada yer alıyor. Avustralya ise 70 bin ton üretim ve yüzde 7 üretim payıyla 2. sırada.  40 bin ton üretim ve yüzde 4 payla İspanya 3. sırada bulunuyor. Ülkemiz yaklaşık 13 bin ton iç badem üretimi ve genel üretimdeki yüzde 1,2 payla 4. sırada." Bayraktar, Türkiye'de iç badem tüketiminin artmasının bu üründeki yeterlilik derecesini etkilediğini ifade ediyor:  "Türkiye’de kişi başına iç badem tüketiminin 2001-2011 döneminde 0,66 kilogramdan 1,1 kilograma yükseldi. Bademde daha önce yüzde 90 olan yeterlilik derecesi, 2007 yılından itibaren tüketimdeki artış nedeniyle düşerek 2011 yılında yüzde 82’ye geriledi.Yurt içi tüketimdeki yükselmeyle birlikte özellikle 2005 yılından itibaren bademde ithalatımız artmaya başladı. 2005 yılında 7,99 milyon dolar olan kabuklu ve iç badem ithalatı, 2012 yılında 102 milyon dolara çıktı. İthalatın yüzde 94’ü ABD’den gerçekleşti. Ülkemizin, 2005 yılında 635 tonla 5,48 milyon dolar olan ihracat geliri, 2012 yılında 7,53 bin tonla 65 milyon dolara çıktı. İhracatta Tunus, Cezayir, Libya gibi Kuzey Afrika ülkeleri ve Irak, İran, Suudi Arabistan gibi Ortadoğu ülkeleri ilk sırada yer aldı. İhracatın neredeyse tamamı iç badem olarak yapıldı.” Bayraktar, yüksek kalitesine karşın yetersiz üretimi nedeniyle gerçek pazar değerine ulaşamayan badem üretimi için çeşitli öneriler sunuyor. En acil ve uygulanabilir olanını "Yabani badem ağaçları aşılanır, modern badem bahçeleri kurulursa, üretim olağanüstü bir hızla artar ve Türkiye fındık gibi değerli bir ihraç ürününe kavuşur” diye ifade ediyor.