Çeltikte yabancı ot problemi üreticilerin en büyük sorunu. Giderek daha fazla direnç kazanan ve kontrol edilmesi zorlaşan bu otlarla mücadelede her geçen yıl yeni ve farklı çözümler oluşturulmaya, çeltik tarlaları yabancı otlardan arındırılmaya çalışılıyor.
Yabancı otlar gelişme yeteneklerinin üstünlüğü nedeniyle çeltik tarlalarında ışık, besin maddesi ve su gibi faktörler bakımından uygun ortam bularak hızlı bir şekilde gelişiyor. Yayılış biçimleri sulama, sel suları olduğu gibi bulaşık tohum ve yanmamış çiftlik gübrelerinin kullanılması, toprak aletleri, harman makineleri ve rüzgarla da olabiliyor. Bunlarla gereğince mücadele yapılmadığı takdirde ürünlerde yüzde 20-30 oranında düşüş yaşanıyor. Bu nedenle yabancı ot kontrolünün zamanında ve uygun bitki koruma ürünü kullanılarak yapılmasına dikkat etmekte fayda var.
Kullanılacak herbisitler seçilirken, çeltik tarlasında bulunan yabacı otların türleri tespit edilmeli bu türlere göre zamanında ve dozunda zirai ilaçlama yapılmalı. Aksi takdirde çok sayıda zirai ilaçlama zorunluluğu ortaya çıkıp hem maliyetlerin artmasına hem de çevre kirliliğine sebep olabilir.
En büyük sorun darıcan otu
Çeltikte yaygın olarak görülen yabancı otların başında dirençli darıcan (E. crus-galli) var. Darıcan otu, tek yıllık ve tohumla yüksek oranda üremeye sahip bir yabancı ot. Özellikle fide ve gelişme devrelerinde morfolojik görünümü bakımından çeltiğe çok benziyor. Ancak çeltikten koyu yeşil yaprak rengi, yaprakların gövdeden ayrılmasıyla ve genellikle hiç görülmeyen dilcik ve kulakçıklarla veya bazen çok körelmiş sık tüycüklerle kaplı bir kulakçığa sahip olmasıyla da ayırt edilebiliyor.
Topalak yüksek ekonomik kayıplara sebep oluyor
Bir diğer önemli yabancı ot kız otu (Cyperus difformis). Tek yıllık ve dar yapraklı olan bu ot türü su içerisinde bulunuyor ve yaprakları su üzerinde yaşıyor. Baraj otu (Leptochloa fusca) ise yine tarlada en fazla sorun yaşatan otlardan biri. Topalak (Cyperus rotundus L.) ise dünyanın birçok ülkesinde çeltik ekim alanlarında yüksek oranda ekonomik kayıplara neden olan önemli bir diğer yabancı otlardan biri olarak sulu alanlarda yaşıyor.
Benzer şekilde esmer venüs otu, dip otu, kurbağa kaşığı (Alisma plantago- aquatica L.), (Bolboschoenus maritimus), hasır otu, deniz dili (Potamogeton natans L.) su menekşesi (Butomus umbellatus L.) ve ayak otu (Carex spp.) da çeltik tavalarında rastlanan yabancı otlar arasında.
Kimyasal mücadele başarılı sonuçlar veriyor
Çeltik tarlalarındaki yabancı otların zararı besin maddesi, su sarfiyatı, ışıklanma ve işgal alanı bakımından rekabet gerektiriyor. Gelişme yetenekleri kültür bitkisine nazaran yüksek olduğundan genellikle çeltiklerin bu durum karşısında gelişmeleri cılız ve bodur kalıp kardeşlenmesi az oluyor. Dolayısıyla bitkiden alınan ürün istenilen düzey ve nitelikte olmuyor. Bu nedenle yetiştirme aşamasında yabancı ot mücadelesi yapılmaksızın çeltik tarımı yapmayı düşünmek pek mümkün değil.
Yabancı otların çeltiklerde meydana getireceği zarar, tavalardaki ot türlerine, yoğunluklarına ve çevre koşullarına bağlı olarak değişim gösteriyor. Tüm bu otlarla mücadele yöntemleri çeşitlilik gösterirken, son yıllarda herbisitlerin gösterdiği hızlı gelişim, çeltik alanlarında zararlı yabancı ot türleriyle kimyasal yolla mücadele yapma olanağını yükseltmiş durumda. Ayrıca bitkiyi yabancı otlara karşı korumak için münavebe uygulaması da oldukça etkili bir yöntem. Ekim nöbeti, çeltik verimini arttırdığı gibi yabancı otların tarlaya yerleşerek sorun hâline gelmesine engel oluyor.