Sonbaharın ayları serin iklim tahıllarının ekim zamanının geldiğinin habercisi. Başarılı bir sezon için yapılacak uygulamalar henüz tohum yatağına düşmeden toprak işleme ile başlıyor.
Hiç ekim ayının adının nereden geldiğini düşündünüz mü? Güzlük tahılların, en çok da Anadolu’nun simge bitkilerinden buğdayın ekim dönemi olduğu için 1945 yılında kabul edilen bir yasayla yılın 10. ayına ekim adı verildi.
Buğday, arpa, yulaf gibi serin iklim tahıllarının yetiştiriciliğini yapan üreticiler için zorlu bir sürecin başlangıcı sayılan bu dönemde tarlada ekimden önce yapılması gereken işlerin başında toprak hazırlığı geliyor. Sağlıklı bitki gelişimi ve kaliteli ürün için olmazsa olmaz uygulamalar arasında yer alan toprak işleme özen ve dikkat gerektiriyor.
Tarımsal mücadeleye destek oluyor
Tahıl yetiştiriciliğinde iyi yapılmış toprak işleme, çimlenme ve kök gelişimi için uygun ortamın oluşturulması bakımından çok önemli. Toprak işlemenin önemini “Zahire ambarı sabanın ucundadır” atasözü de net biçimde ortaya koyuyor. Toprağın havalanmasını sağlayarak besin elementlerinin bitkiler tarafından alınması için elverişli hale gelmesini sağlayan bu işlem aynı zamanda hastalık, zararlı ve yabancı otlarla mücadeleye de destek oluyor.
Kuru ve sulu tarımda farklı uygulama
Toprak işlemeye başlamadan önce bölgenin ekolojik koşullarının dikkate alınması gerek. Toprak işleme kuru veya sulu tarım yapılan bölgelere göre farklılık gösteriyor. Örneğin kuru tarım yapılan alanlarda toprak bazı yıllar nadasa bırakılıp sonbahar, ilkbahar ve yaz dönemlerinde işleniyor. Sulama imkanı olan alanlarda ise art arda her yıl ekim yapılabildiği için toprak işleme genellikle sonbaharda yapılıyor.
Erozyona dikkat!
Serin iklim tahıllarında toprak işleme yapılırken pulluk, dip kazan, çizel, kültivatör, tırmık, merdane gibi aletlerden faydalanılıyor. Türkiye toprakları erozyona açık olduğu için toprağın mümkün olduğunca toprağı devirmeden, alttan işleyen aletler kullanılarak işlenmesi, yabancı otların görülmesi halinde ise yüzlek işleme yapılması gerekiyor.
Hangi aletler kullanılıyor?
Sonbahar ekimi için, topraktaki anız artıklarının çürüyüp parçalanabilmesi amacıyla sulu alanlarda bir su verilip, diskaro, rototiller gibi vurup parçalayan aletlerle toprak işleme yapılıyor. Anızın diri kalması halinde aynı işlem bir süre sonra tekrarlanıyor.
Toprak tavında işlenmeli
Bununla beraber 3-5 yılda bir pulluk tabanını kırmak amacıyla çizel veya dipkazan gibi aletlerle derin işleme yapılıyor. Anız artıklarının çürüyüp parçalanmasının ardından toprak tavındayken kazayağı-tırmık ya da yaylı kültivatör-döner tırmık ikililerinden biri kullanılarak tohum yatağı ekim için hazır hale getiriliyor.