Dolardaki kriz tarımda en çok ithalata bağımlı olan gübre pazarını vurdu. Üretim için vazgeçilmez olan pek çok bitki besleme ürününde fiyatlar geçtiğimiz yıla oranla yüzde 100-120 oranında arttı.
Dolar kurundaki artışla birlikte gelen enflasyondan en yoğun şekilde etkilenen sektörlerden biri tarım oluyor. Özellikle tarımsal üretimin başlıca kalemlerinden olan bitki besleme ürünleri ve yakıtta yaşanan fiyat artışı üreticiden başlayıp tarımsal üretim zincirinin tüm halkalarını zor durumda bırakıyor.
Gübre kur artışında ilk elden etkileniyor
Bugün itibariyle ABD dolarında satış fiyatı 6,4 TL’ye ulaşmış durumda. Euro’da ise bu rakam 7,5 TL civarında. Bu yılın başlarında kurda gerçekleşen artışlara son 2 ayda Türk Lirası’nın yaşadığı önlenemez değer kaybı eklenince ekonomik göstergeler daha da kritik bir hal aldı.
Tarımın temel girdilerinde 2017 değerleri ile bugünkü veriler karşılaştırıldığında anlaşılıyor ki, dövizdeki artış tarımın adeta nefesini kesen bir noktaya geldi. Fiyat artışının en keskin şekilde gübre ve mazotta yaşanması bu ürünlerde ithalata bağımlı konumda olmanın zorunlu getirisi.
Fatura iki katına çıktı
Bitkisel üretimde en çok kullanılan kimyasal gübrelerin çoğunda fiyatlar geçtiğimiz yılın 2 katı civarına kadar çıkmış durumda. 2017’de ton fiyatı ortalama 617 TL olan 21 amonyum sülfat gübresinin güncel fiyatı bin 400 TL civarında. Aynı şekilde bitkilerin azot ve fosfor ihtiyacını gidermekte kullanılan 20.20.0 gübresinin ton fiyatı 1 yıl içinde bin TL civarından 2 bin 160 TL’ye kadar yükseldi.
Üre gübresinde yüzde 120 artış
Bitki beslemenin diğer vazgeçilmezleri olan üre gübresi ve diamonyum fosfat (DAP) gübresi pazarlarında ise enflasyon daha da keskin yaşanıyor. Üre gübresinin 1 tonu son 1 yılda yüzde 120 fiyatlanarak 2 bin 200 TL’ye çıkarken, 1 ton DAP gübresinin ortalama fiyatı ise yüzde 115 artarak 3 bin 200 TL oldu.
1,3 milyar dolar ithalat yapılıyor
Tarım alanlarında yılda ortalama 6,5 milyon ton bitki besleme ürünü kullanılan Türkiye, tükettiği kimyasal gübrenin yaklaşık yüzde 90’unu ithalatla karşılıyor. 2016 yılında 1,3 milyar dolara yakın gübre ithalatı yapan Türkiye’de en çok ithal edilen gübre çeşitlerinin başında 700 milyon dolar ile azotlu gübreler geliyor.