Sorgumda başarılı hasadın püf noktaları

Tane sorgum

Tane olgunlaştığında, bitki halen yeşil yapraklara sahiptir. Dolayısıyla hasadın yapılması için bitkinin kuruması beklenmemelidir.

Sorgum fizyolojik olgunluk aşamasına tanenin su içeriği yaklaşık %35’i bulduğunda ulaşır. %30’luk nem oranın- dan itibaren de hasat yapılması mümkündür, ancak genel olarak tanenin kuruması hızlı olduğundan hasat %18-25’lik bir nem oranında olmuş olur.

Önemli hususlar:

• %20 nem civarında paniküllerin dalları kurumaya başlar ve daha gevşek hale gelir (paniküller açılır).
• %18 – 20’lik neme ulaşıldığında tanelerin su içeriği kötü hava koşulları (yağmur, sis) yüzünden yeniden artabilir.
• Tane olgunlaştığında, bitki halen yeşil yapraklara sahiptir. Dolayısıyla hasadın yapılması için bitkinin kuruması beklen- memelidir. Bununla birlikte, sonbahardaki önemli bir kuraklık ve/veya erken yaşanan bir don olayı bitkinin hızlı bir şekilde kurumasına ve bazen hasadın hemen yapılmaması durumunda ürünün yatmasına neden olabilir.

Tavsiye:

• Nem %20’nin altında ise Eylül ayından itibaren hasat ediniz.
• Eylül ayından sonra çok düşük nem oranına sahip tane- ler elde etme beklentisiyle hasat tarihini ertelemeyiniz, çünkü yeniden nemlenme riski artar ve öte yandan tanenin kalitesi güçlü bir çevre nemiyle (sis) bozulabilir. Hasat tarihinin geciktirilmesi sağanak risklerini artırır.
• Çok fazla sap ve yaprak toplamaktan kaçınınız (hasadın hızı yavaşlar ve tanenin nem oranı artar).

Sorgumda başarılı hasadın püf noktaları

Yemlik Sorgum

Hasat genellikle bitkinin alt tarafındaki yaprakların ilk kuruma belirtileri göstermesiyle birlikte yapılmalıdır.

Hedef kaliteli bir silaj, akmayan bir silo, iyi bir muhafaza elde etmek ve silajın azami ölçüde sindirilebilirliğini sağlamak için %27-30 kuru madde arasında bir yem toplanmasıdır. Genel olarak, sorgum silajı silo açıldığında iyi bir stabilite sağlaması açısında ne çok ince ne de çok kalın doğranmamalıdır.

Özellikle taneli çeşitler için:

• Panikülün ortasında taneler sütlü ve cıvık aşamasında olduğunda (bu aşamada panikül çoğu zaman renk değiştirir) bu durum tane için %50 oranında kuru madde, yani bitkinin tamamı için %30 civarında kuru madde oranı anlamına gelir.
• Sütlü ve cıvık aşamasını geçen tanelerle birlikte, sorgum panikülü üzerinde tohumların olgunluğu alt taraf ve üst taraf arasında çok farklı olabilir. Bu taneler küçükbaş hayvanlar tarafından sevilirken büyükbaş hayvanlar tarafından pek sevilmez. Bütün olarak kalan taneler geviş getirme sırasında zor öğütülür ve daha sonra dışkıda görülür. Bütün tanelerin sindirilebilirliği belli bir kuru madde eşiğinin ötesine indirilmiş olup silajın tamamının sindirilebilirliğinin düşürülmesine katkıda bulunmaktadır.
• Sorgumdaki kuru madde oranı %32’nin üzerindeyse sindirilebilirliğin artırılması için silajın daha ince bir şekilde doğranması hatta dane kırıcının kullanılması mümkündür.

Özellikle tanesiz çeşit için (steril veya hassas fotoperiyotlu erkek)

• Tanesiz sorgumlar için silaj aşamasının titiz bir şekilde belirlenmesi daha doğrudur.
• Bitkinin alt tarafının durumu iyi bir göstergedir: ilk kuruma işaretleriyle birlikte silaj yapınız.
• Asgari kuru madde oranına sahip olduğundan emin olmak için sapı bükünüz: özsu aktıkça sorgumun %27’lik kuru madde eşiğine ulaşmamış olduğu ve silonun akmayacağı anlamına gelir.

Özellikle hassas fotoperiyot (PPS) tipi çiçeklenmesine sahip olmayan çeşit için:

• Biyokütleyi gecikmeli olarak biriktirmeye devam eder.
• Dolayısıyla bu gecikmeli üretim potansiyelinden azami oranda yararlanmak için hava koşulları bitkinin gelişimi açısından iyi olduğu sürece ürünün yerinde bırakılması önerilmektedir (alt yapraklar kuruyuncaya kadar).