Türkiye’de bamya üretimi son 14 yıldır sürekli bir gerileme içinde. Aydın’da fiyatı geçtiğimiz yıla oranla yarı yarıya düşen ürünün üreticileri alıcı bulamamaktan yakınıyor.
Belki sofraların en popüler yemeği değil, ama seveni için en özel sebzelerden biri bamya… Elbette üretici için de aynı durum geçerli. Ancak Türkiye’de Ege ve Akdeniz bölgelerinde yoğunlaşan bamya üretimi son yıllarda adımlarını sürekli olarak geriye doğru atıyor. Bu yıl da bamya üreticilerinin iklim koşulları ve fiyat konusunda yaşadığı hoşnutsuzluk bu tersine yolculuğun yeni durağı oldu.
Ekim alanları daralıyor
2004 yılında Türkiye genelinde toplam 81 bin dekarda 43 bin ton bamya üretimi yapılmıştı. Bu tarihten sonra hem ekim alanları hem de rekolte bakımından rakamlar düşüş eğilimine girdi. 2010 yılında 77 bin dekarda 36 bin tona düşen üretim 2016 yılına gelindiğinde ise 56 bin dekarda 30 bin tona kadar geriledi. Geçmiş başarısından uzak kalan üretime dair bugünkü rakamlar bamyanın geleceğine de gölge düşürüyor.
Fiyatlar yarı yarıya düştü
Toplam 2 bin 500 tonluk üretimiyle İzmir ve Mersin ile birlikte bamya üretiminin üç merkezinden biri olan Aydın’da tarlalardan gelen haberler çok da olumlu değil. Mevsim şartları nedeniyle bu yıl normalden 10 gün daha erken çıkan bamya, üreticileri ekonomik olarak zor durumda bırakıyor. Konserve fabrikalarının henüz alım yapmaya başlamaması sonucu alıcı bulmakta zorlanan ürünün 1 kilosunun fiyatı geçtiğimiz yıl 4 TL iken bu yıl 1,5-2,5 TL’ye kadar düştü.
İşçilik maliyetini karşılamıyor
Üretimin yoğun olduğu ilçelerden Koçarlı’da bamyanın yalnızca pazarcılara satılabildiğini söyleyen Ahmet Maraş, mevcut fiyatların işçilik maliyetlerini dahi karşılamadığını söylüyor. “Bir işçinin yevmiyesi 80 TL ve bir işçi bir günde 20-30 kg bamya toplayabiliyor” diyen Maraş, “Fabrikaların bir an önce bamya alımına başlaması gerekiyor. Eğer almazlarsa mahsul tarlada kalacak” diye konuşuyor.