2010 yılından bu yana altın madeni projelerinin tehdit ettiği Küçük Menderes havzası topraklarını ve tarım ürünlerini korumayı başardı. Dünya incir üretiminin yüzde 8’ini karşılayan Küçük Menderes’in gelecek mücadelesine tarlasera tanıklık etti.
Türkiye’nin, hatta dünyanın en özel tarımsal alanlarından biri kabul edilen Küçük Menderes altın madenine karşı 5 yıldır sürdürdüğü mücadelesinden galip çıktı. Madenler için yapılan ÇED süreci sonlandırılırken bölge Tarımsal Koruma Alanı ile edildi.
Küçük Menderes’in kalbinde altın madenine tepki
Uzunca bir süredir Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün (MİGEM) gözdesi olan Küçük Menderes havzasında 17 farklı nokta için maden arama ruhsatı alındı. 2010 yılında havzanın tam kalbinde başlatılmak istenen maden çalışmalarına karşı bölge halkı ve duyarlı kesimlerce Küçük Menderes Havzası Tarih ve Doğa Katliamına Hayır Platformu (HAVZA-PLAT) kuruldu. Bu süreçte tarlasera dergisi de sayfalarında Küçük Menderes’te doğal ve tarımsal yaşamın korunması gerekliliğine pek çok kez vurgu yaptı.
Tarımsal Koruma Alanı olarak kabul ettirildi
Bölgede altın madeni için yapılmak istenen ve HAVZA-PLAT tarafından 4 kez engellenen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) toplantıları için yapılan son girişimden önce ise sürpriz bir haber geldi: İzmir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, ÇED sürecinin sonlandırıldığını açıkladı. Ayrıca Ziraat Mühendisi Özkan Akgün’ün Bozdağlar’ın Tarımsal Koruma Alanı olarak kabul edilmesi için meclise sunduğu önerge kabul edildi ve koruma çalışmaları için 10 bin TL’lik bütçe ayrıldı.
Diğer bölgelere örnek olmalı
Akgün, bugün gelinen noktanın önemli bir kazanım olduğunu dile getiriyor. “Ödemiş’in bir polikültür olduğunu düşünürsek, korunmamış bir ürün yok. Ama bu mücadele ile en başta mısırı, patatesi, karpuzu, pamuğu, en önemlisi de inciri koruduk” diyen Akgün, Küçük Menderes’teki mücadelenin Türkiye’deki diğer bölgelere de örnek olması gerektiğini söylüyor.
Binlerce yıllık alüvyal topraklarla çok çeşitli tarım ürünlerine hayat veren Küçük Menderes havzası, ayrıca dünya genelinde parmakla gösterilen bir mikroklima özelliğine sahip. Bozdağlar ve Aydındağlar’ın arasında kalan bölge İzmir, Manisa ve Aydın illerinin sınırlarında yer alıyor.
70 tür endemik bitki yaşıyor
Küçük Menderes havzası Türkiye’nin tarım alanlarının binde 4’ünü oluştursa da, toplam tarımsal hasılaya katkısı yüzde 5 düzeyinde. Dünya incir üretiminin yüzde 8’i bu bölgede karşılanıyor. Türkiye genelinde aşılı meyve fidanı üretiminin yarısı, patates üretiminin ise yüzde 10’u yine bu bölgede yapılıyor. Bozdağlar üzerinde 70 tür endemik bitki yaşıyor. 3 tür endemik bitki ise dünya üzerinde yalnızca bu bölgede bulunuyor.